افرادی که در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند از شاخص ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال (Crypto Fear and Greed Index) برای تحلیل احساسات معامله‌گران و همچنین حدس زدن در مورد اقدامات و حرکات بعدی اکثریت افراد فعال در این بازار استفاده می‌کنند. این شاخص بر پایه شاخص ترس و طمع مورد استفاده در بازارهای سهام توسط شبکه CNNMoney درست شده است که از صفر تا صد به احساسات موجود در بازار رمز ارزهای دیجیتال نمره می‌دهد.

نمره صفر تا 49 بیانگر افزایش ترس و تردید در بازار است که بیان کننده کم ارزش شدن دارایی مورد نظر و همچنین افزایش عرضه نسبت به تقاضا در دارایی مورد نظر را نشان می‌دهد. حس طمع نمره‌ای بین 50 تا صد را دریافت می‌کند و ارزشمند شدن دارایی مورد را نظر با افزایش تقاضا نسبت به عرصه را نشان می‌دهد. اما به یاد داشته باشید در زمانی که شاخص طمع بسیار بالا است که این موضوع نشان دهنده رشد بیش از حد دارایی است، در عین حال هم می‌تواند صرفا بیانگر یک حباب در دارایی باشد.

توجه به تغییرات سطح ترس و طمع در این شاخص می‌تواند قسمتی از استراتژی شما برای ورود و یا خروج به بازار رمز ارزهای دیجیتال باشد.

میزان اهمیت ایندکس ترس و طمع در ارزهای دیجیتال چقدر است؟

یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار خوب و باهوش در زمان تصمیم‌گیری درباره خرید یا فروش یک دارایی در بازار رمز ارزهای دیجیتال همیشه به دنبال یافتن داده‌های حمایتی است. معامله‌گران به راحتی می‌توانند با بررسی نمودارها، تحلیل فاندامنتال و همچنین بررسی احساسات حاکم بر این بازارها به این داده‌های مهم دسترسی پیدا کنند.

با تمام این اوصاف، مطالعه و بررسی تمامی معیارها و شاخص‌های موجود در این بازار بسیار زمان بر خواهد بود. اما با استفاده از شاخص ترس و طمع در رمز ارزهای دیجیتال که ترکیبی از معیارهای اساسی حاکم بر بازار و احساسات معامله‌گران این بازار است می‌توان به دیدگاه خوبی در مورد احساس ترس و طمع در بازار رمز ارزهای دیجیتال پیدا کرد.

همیشه باید به یاد داشته باشیم که بررسی‌های خودمان را فقط به شاخص ترس و طمع محدود نکنیم، اما در عین حال این شاخص می‌تواند به خوبی یک نمای کلی از نگرش و اقدامات احتمالی معامله‌گران را به ما ارائه دهد. 

شاخص (Index) چیست؟

شاخص یا ایندکس (Index) در اصل معیاری است که داده‌های مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس آنها را در قالب یک واحد اندازه‌گیری آماری به ما نشان می‌دهد. به احتمال زیاد تا به حال نام میانگین صنعتی داوجونز (Dow Jones Industrial Average) را شنیده‌اید. شاخص داو جونز یکی از مشهورترین شاخص‌ها جهت رهگیری بازار سهام است. این شاخص ترکیبی از میانگین وزن‌های سهام 30شرکت بزرگ است که در چندین بازار سهام ایالات متحده وجود دارد. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند به وسیله خرید میانگین صنعتی داوجونز از رشد سهام این 30شرکت به طور همزمان سود کسب کنند، بدون اینکه نیاز داشته باشند که سهام هر کدام از این 30شرکت را به طور مجزا دنبال و معامله کنند.

ایندکس ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال نیز مانند میانگین صنعتی داو جونز، میانگین وزنی از داده‌های بازار را نشان می‌دهد. در حقیقت شما مانند سرمایه‌گذاران و معامله‌گران میانگین صنعتی داو جونز، نیازی به بررسی و تحلیل چندین معیار و یا اندیکاتور مختلف جهت دستیابی به وضعیت احساسات بازار ندارید و فقط با دنبال کردن ایندکس ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال می‌توانید به یک دیدگاه کلی از احساسات دیگر معامله‌گران دست پیدا کنید.

با تمام این حرف‌ها باید در نظر داشته باشید که این شاخص یک ابزار مالی نیست و نمی‌توان آن را مانند میانگین صنعتی داو جونز خریداری و معامله کنید. شاخص ترس و طمع صرفا یک اندیکاتور در بازار رمز ارزهای دیجیتال است که فقط می‌تواند تحلیل شما از بازار را کامل کند.

اندیکاتور بازار چیست؟

معامله‌گران و سرمایه‌گذاران به وسیله اندیکاتورهای بازار به راحتی می‌توانند داده‌های بازار را مورد تحلیل قرار بدهند. اندیکاتورهای بازار در قالب‌های مختلفی از تحلیل مانند تحلیل فاندامنتال، تحلیل تکنیکال و همچنین تحلیل احساسات بازار قرار می‌گیرند.

اگر قبلا در زمینه تحلیل تکنیکال فعالیت کرده و دارای تجربه باشید به احتمال زیاد تجربه‌ای کار با اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال را هم دارید. این اندیکاتورها دارای موارد مختلفی از جمله میانگین‌های متحرک، RSI، MACD و همچنین الگوهای پیچیده‌ای مانند ابر ایچیموکو (Ichimoku Clouds) می‌باشد. اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مربوط به تحلیل حجم معاملاتی، قیمت و سایر روندهای آماری است.

اما اندیکاتورهای مربوط به تحلیل فاندامنتال اساسا یک رویکرد متفاوتی دارند. زمانی که شما درباره یک توکن یا سهام مشخص مشغول به تحقیق هستید در اصل دارید ارزش اساسی و بنیادین (فاندامنتال) آن توکن یا سهام را بررسی و تعیین می‌کنید. مثلا، تحقیقات شما ممکن است شامل تعداد کاربران و در عین حال ارزش کل بازار آن توکن یا سهام باشد که می‌تواند در قالب یک اندیکاتور قرار بگیرد.

علاوه بر شاخص ترس و طمع، اندیکاتورهای بسیار زیادی وجود دارد که احساسات و افکار معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار را ارزیابی می‌کنند. شاخص ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال یکی از انواع این اندیکاتورها است. دیگر اندیکاتورها مانند شاخص صعودی و نزولی (Bull & Bear Index) توسط پلتفرم آگمنتو (Augmento) و ویل الرت (WhaleAlert) درست شده‌اند تا بتواند تراکنش‌های بزرگی را پیگری کند که نهنگ‌های بازار کریپتوکارنسی‌ها انجام می‌دهند.

بخشی از تحقیقات بازار رمز ارزهای دیجیتال به شبکه‌های اجتماعی، افکار عمومی و جامعه رمز ارزهای دیجیتال وابسته است. به همین خاطر، تحلیل احساسات بازار می‌تواند بر روی چگونگی سرمایه‌گذاری و معامله این نوع از دارایی‌ها تاثیر گذار باشد.

به راستی شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال چیست؟

پلتفرم CNNMoney که زیر نظر شبکه خبری آمریکایی CNN مشغول به کار است، شاخص ترس و طمع را اولین بار برای تحلیل احساسات بازار سهام ایجاد کرده بود. بعد از آن، پلتفرم Alternative.me که ورژن جدید و ویژه‌ای از این شاخص بود را با توجه به نیازهای بازار رمز ارزهای دیجیتال ایجاد و عرضه کرد.

ایندکس ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال مجموعه‌ای از روندها و اندیکاتورهای گوناگون بازار را مورد تحلیل قرار می‌دهد تا مشخص شود که آیا معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در بازار نسبت به جمع‌آوری رمز ارزهای دیجیتال حریص هستند یا از نزدیک شدن و خرید آنها ترس دارند. نمره صفر بیان کننده شدیدترین احساس ترس و نمره صد بیان کننده شدیدترین میزان طمع در سرمایه‌گذاران این بازار است. نمره 50 نشان دهنده احساسات خنثی در این بازار است.

بازاری که پر از احساسات ترس باشد می‌تواند بیان کننده این موضوع باشد که دارایی دیجیتال کمتر از حد معمول خودش ارزش‌گذاری شده است. ترس بیش از حد در این بازار می‌تواند به آشفتگی و فروش بیش از اندازه در بازار رمز ارزهای دیجیتال منجر شود. در عین حال هم وجود ترس لزوما به معنای ورود به یک روند نزولی طولانی مدت در این بازار نیست. در عوض می‌توان ترس را به منزله ارجاعی میان مدت یا کوتاه مدت به احساسات کلی موجود در این بازار در نظر گرفت.

اما طمع طرف دیگر این بازار را به ما نشان می‌دهد. اگر میزان طمع در معامله‌گران و سرمایه‌گذاران زیاد باشد، به احتمال زیاد دارایی مورد نظر بیش ارزش واقعی خودش ارزش‌گذاری شده است و حباب قیمت به وجود آمده است. برای بازاری که دچار طمع شده است می‌توانید حالتی را تصور کنید که در آن ترس از دست دادن (Fear of Missing Out) یا به اختصار فومو (FOMO) باعث شود که تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به یکباره به بازار رمز ارزهای دیجیتال هجوم بیاورند و با خرید تعداد بسیار زیادی از رمز ارز بیت کوین قیمت آن را افزایش دهند. به بیان دیگر افزایش طمع در سرمایه‌گذاران و معامله‌گران این حوزه به افزایش تقاضا و در نتیجه، به وجود آمدن یک تورم مصنوعی در این بازار می‌انجامد.

چگونه سرمایه‌ گذاری را یاد بگیریم؟

طرز کار شاخص ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال چگونه است؟

ایندکس ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال هر روز با یک مقدار جدید بین 0 تا 100 محاسبه می‌شود. این شاخص در حال حاضر فقط اطلاعات بازار رمز ارز بیت کوین را در نظر می‌گیرد. دلیل این کار این است که قیمت رمز ارز بیت کوین و همچنین احساسات مر بوط به بازار این رمز ارز دیجیتال به طور کاملا مستقیم بر روی سایر بازارهای رمز ارزهای دیجیتال تاثیر می‌گذارد. با این حال گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهند در آینده نزدیک این شاخص سایر رمز ارزهای دیجیتال بزرگ مانند اتر (Ether) و بایننس کوین (Binance Coin) را هم تحیت پوشش قرار خواهد داد. 

می‌توان ارزش گذاری مقیاس شاخص ترس و طمع را به گروه‌های زیر تقسیم کرد:

1. عدد بین صر تا 24: بیان کننده ترس شدید (رنگ نارنجی)
2. عدد بین 25 تا 49: بیان کننده ترس (رنگ زرد)
3. عدد بین 50 تا 70: بیان کننده حالت طمع (سبز روشن)
4. عدد بین 75 تا 100: نشان دهنده طمع شدید (رنگ سبز)

ایندکس ترس و طمع با ترکیب 5 عنصر اصلی در بازار تعیین می‌شود. این پنج عنصر اصلی عبارتند از:

1. نوسانات (25% از شاخص): این اندیکاتور نوسانات قیمت فعلی رمز ارز بیت کوین را با میانگین‌های 30 و 90 روز گذشته را اندازه‌گیری می‌کند. در اصل شاخص ترس و طمع از این نوسانات به عنوان ابزاری جهت سنجش تردید و عدم اطمینان در بازار رمز ارزهای دیجیتال استفاده می‌کند. 
2. حجم مومنتوم بازار (25% از شاخص): به وسیله این نوع داده، مومنتوم و حجم معاملاتی حال حاضر بازار رمز ارز بیت کوین با میانگین 30 و 90 روز گذشته مقایسه می‌شود. افزایش پیوسته حجم خرید می‌تواند نشان دهنده افزایش احساسات مثبت یا طمع معامله‌گران در بازار باشد.
3. رسانه‌های اجتماعی (15% از شاخص): این عامل بر روی تعداد هشتگ‌های مربوط به رمز ارز بیت کوین در توییتر و به ویژه میزان تعامل (ReTweet) آنها تمرکز دارد. افزایش غیر معمول و پیوسته میزان تعامل توییت‌های مرتبط با رمز ارزهای دیجیتال اغلب نشان دهنده افزایش طمع بازار یا ترس است.
4. سلطه رمز ارز بیت کوین (10% از شاخص): عنصر سلطه رمز ارز بیت کوین میزان سرمایه موجود در بازار رمز ارز بیت کوین را نسبت به سرمایه موجود در بازار دیگر رمز ارزهای دیجیتال را اندازه‌گیری می‌کند. افزایش سلطه این رمز ارز بر بازار رمز ارزهای دیجیتال نشان دهنده افزایش سرمایه‌گذاری‌های جدید بر روی رمز ارز بیت کوین و به احتمال زیاد ورود سرمایه از طرف بازار آلت‌کوین‌ها به بازار این رمز ارز محبوب است.
5. گوگل ترندز (10% از شاخص): شاخص ترس و طمع با بررسی داده‌های گوگل ترندز جهت رهگیری جستجوهای مربوط به رمز ارز بیت کوین، می‌تواند دیدگاه مناسبی درباره احساسات بازار ارزهای دیجیتال ارائه بدهد. مثلا افزایش جستجوهای مربوط به کلاهبرداری رمز ارز بیت کوین می‌تواند نشان دهنده ترس معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از بازار باشد.
6. نتایج نظر سنجی ها (15% امتیاط شاخص): از این داده مدتی است که دیگر استفاده نمی‌شود و متوقف شده است. 

آیا ارزهای دیجیتال به ترفندهای هرمی و پانزی ارتباط دارند؟

شاخص ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال چه کمکی می‌تواند به شما کند؟

این شاخص می‌تواند یک ابزار ارزشمند جهت بررسی تغییر احساسات در این بازار باشد. تغییرات قابل ملاحظه در ارزش این شاخص می‌تواند فرصت هایی را برای ورود یا خروج معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در این بازار را فراهم کند. برای توضیح بیشتر می‌توان 3 ماه گذشته ارزش بازار رمز ارزهای دیجیتال را با اعداد شاخص تطبیق بدهیم.

در تصویر زیر، نقطه 1 روز 26 ماه آوریل 2021 میلادی (6 اردیبهشت ماه 1400) را نشان می‌دهد که در کف ارزش شاخص دچار تغییری چشمگیر شد و کاهش عدد 73 (طمع) به عدد 27 (ترس) را نشان می‌دهد. نقطه 2 اوایل یک نوسان دیگر را در روز دوازدهم ماه مه 2021 میلادی (31 اردیبهشت ماه 1400) را نشان می‌دهد که در طی آن شاخص مذکور از عدد 68 (طمع) به عدد 26 (ترس) رسیده است.

حالا این آمار و اعداد و ارقام را با داده‌های بازار رمز ارزهای دیجیتال مقایسه خواهیم کرد. در تصویر زیر نقطه 1 روز 26 ماه آوریل 2021 میلادی را نشان می‌دهد، درست در زمانی که ارزش بازار 78/1 تریلیون دلار بوده است، نقطه 2 نیز نشان دهنده روز 12 ماه مه 2021 میلادی است که ارزش بازار رمز ارز بیت کوین به عدد 53/2 تریلیون دلار رسیده است. اگر این داده‌ها را با آنچه که در نمودار بالا قابل مشاهده است ترکیب کنیم، متوجه نوسانات بسیار شدیدی خواهیم شد که در بخش احساسات طمع به ترس سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در هنگام افت بازار مشاهده می‌شود. 

درست با افزایش میزان طمع در بازار، ارزش کل بازار رمز ارزهای دیجیتال تا اوج خود می‌رود و در اوج، احساسات مثبت در بازار رمز ارز به شدت کاهش می‌یابد.

با توجه به مثال بیان شده، شاخص ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال می‌تواند در یافتن فرصت خرید و پیش بینی نقطه مناسب فروش در بازار رمز ارز برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران مفید باشد. با کمک این شاخص می‌توان به راحتی بررسی کرد که آیا واکنش‌های احساسی شما دقیقا مطابق با احساسات دیگر معامله‌گران است یا نه. سوال مهم این است که آیا این شاخص در هر زمانی و تحت هر شرایطی می‌تواند مفید واقع شود؟ جواب به احتمال زیاد خیر خواد بود.

آیا می‌توان از این شاخص برای تحلیل طولانی مدت بهره برد؟

احتمالا ایندکس ترس و طمع توانایی این را ندارد که در تحلیل‌های بلند مدت بازار رمز ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاران کمک کند. در هر دوره‌ای از بازار نزولی یا صعودی، چندین چرخه توس و طمع وجود خواهد داشت. این چرخه‌ها برای استفاده کوتاه مدت معامله‌گران و سرمایه‌گذاران مفید است اما کمک زیادی به سرمایه‌گذاران بلند مدت نخواهد کرد. چون در زمان نگهداری ارزهای دیجیتال به صورت بلند مدت، پیش‌بینی بازار نزولی و صعودی صرفا از طریق این شاخص بسیار دشوار خواهد بود. جهت رسیدن به یک چشم انداز بلند مدت باید بتوانید دیگر جوانب بازار رمز ارز را هم تحلیل کنید. 

توصیه ما به شما این است که برای تحلیل بازار رمز ارزها فقط به یک اندیکاتور یا به یک سبک خاص و مشخص اکتفا نکیند. قبل از سرمایه‌گذاری به هر میزان، حتما خودتان در مورد جوانب مختلف موجود تحقیق کنید و فقط میزان پولی را سرمایه‌گذاری کنید که در صورت از بین رفتن آن دچار مشکل نخواهید شد.

شاخص ترس و طمع یک روش ساده و آسان جهت جمع‌آوری و جمع‌بندی طیف گسترده‌ای از معیارهای مرتبط با احساسات بازار رمز ارزهای دیجیتال است. به جای اینکه شما زحمت بررسی منابع مختلف مانند گوگل ترندز، رسانه‌های اجتماعی و سایر پلتفرم‌های آماری را برای تحلیل احساسات موجود در این بازار را به خودتان بدهید به آسانی می‌توانید از این شاخص بهره ببرید.

اگر تصمیم دارید از شاخص ترس و طمع رمز ارزهای دیجیتال برای تحلیل استفاده کنید حتما آن را با سایر اندیکاتورها و معیارها ترکیب کنید تا بتوانید یک دیدگاه بهتر نسبت به شرایط این بازار بدست بیاورید.