تورم چیست؟

معنی و مفهوم تورم بیان کننده کاهش قدرت خرید یک ارز مشخص (مانند ریال یا دلار) در طول یک بازه زمانی است. تخمین کمی از کاهش قدرت خرید مردم را میتوان در زیاد شدن میانگین سطح قیمت کالاها و خدمات منتخب در یک اقتصاد در یک دوره زمانی مشخص منعکس میکند. افزایش قیمت کالاها که اکثرا به صورت درصدی بیان میشوند، به این معنی است که یک واحد از ارز معین شده کمتر از دورههای قبلی خود توانایی خرید دارد.

فهمیدن مفهوم تورم

در صورتی که اندازهگیری میزان تغییرات قیمت انواع محصولات به صورت یک به یک در طول یک زمان مشخص بسیار آسان است، اما باید توجه داشت که نیازهای انسان بسیار بیشتر از یک یا چند محصول به خصوص است. مردم جهت داشتن یک زندگی راحت نیاز به مجموعهای بزرگ و متنوع از خدمات و محصولات دارند. این خدمات و کالاها عبارتند از: مواد غذایی، سوخت (بنزین و گازوئیل)، انواع فلزات (آهن، آلومینیوم و …)، خدماتی مثل حمل و نقل، برق، مراقبتهای بهداشتی و همچنین انواع سرگرمیها.

هدف کلی از بیان مفهوم تورم اندازهگیری میزان تاثیر کلی تغییرات قیمت برای مجموعه متنوعی از محصولات و خدمات در یک کشور است و امکان نمایش یک واحد از زیاد شدن سطح قیمت خدمات و کالاها در یک کشور در یک دوره زمانی معین را ایجاد میکند. زمانی که یک ارز ارزش خودش را از دست میدهد، قیمت خدمات و کالاها افزایش پیدا میکند و در نتیجه یک مقدار واحد از آن ارز قدرت خرید خدمات و کالاهای کمتری را دارد. این میزان از دست دادن قدرت خرید در یک اقتصاد هزینههای عمومی و جاری مردم را افزایش میدهد و نهایتا منجر به کم شدن رشد اقتصادی در آن کشور میشود. دیدگاه کلی در میان اکثر اقتصاددانان این است که تورم پایدار و ثابت هنگامی اتفاق میافتد که رشد عرضه پول در یک کشور از رشد اقتصادی آن کشور سبقت بگیرد.

جهت مقابله با این موضوع، مرجع پولی مناسب در یک کشور مثل بانک مرکزی، اقدامات مورد نیاز را جهت مدیریت عرضه پول و میزان اعتبار آن انجام میدهد تا میزان تورم در یک محدوده مجاز قرار بگیرد و اقتصاد آن کشور هم روان نگه داشته شود. از لحاظ تئوری، مونتاریسم (monetarism) یک نظریه رایج است که رابطه بین مفهوم عرضه پول و تورم در یک اقتصاد را تشریح میکند. مثلا بعد از اینکه اسپانیا در نبرد با امپراتوریهای آزتک و اینکا به پیروزی دست یافت، مقادیر زیادی فلزات گرانبها مانند طلا و به ویژه نقره وارد اقتصاد اسپانیا و سایر کشورهای اروپایی شد و از آنجاییکه عرضه پول در آن کشورها افزایش چشمگیری داشت باعث شد که ارزش پول کاهش پیدا کند و در نتیجه باعث افزایش سریع قیمتها بشود.

مفهوم تورم بسته به نوع خدمات و کالاها مد نظر قرار گرفته میشود و به روشهای مختلفی مورد اندازهگیری قرار میگیرد. وقتی که صحبت از تورم میشود در اصل منظور تورم مثبت است. عکس تورم مثبت، تورم منفی یا زیر صفر است که بیان کننده کاهش عمومی قیمت انواع خدمات و کالاها در یک اقتصاد در یک بازه زمانی طولانی است.

دلایل اصلی تورم

یکی از مهمترین دلایل تورم افزایش عرضه پول در یک اقتصاد است، اگرچه این موضوع میتواند از طریق روشها و مکانیسمهای گوناگون در یک اقتصاد صورت بگیرد. عرضه پول توسط مقامات پولی در یک اقتصاد به واسطه چاپ و اعطای پول بیشتر به مردم صورت میگیرد. این کار باعث کاهش ارزش پول آن اقتصاد آن هم به صورت کاملا قانونی میشود. عرضه این پولها بیشتر به صورت دادن وام پول جدید به عنوان اعتبار حساب ذخیره از کانال سیستم بانکی و با خرید اوراق قرضه دولتی از بانکها توسط مردم در یک بازار ثانویه زیاد میشود

در همه این حالتها با افزایش عرضه پول، پول قدرت خرید خودش را از دست میدهد. از طرف دیگر مکانیسمها و روشهای چگونگی درست شدن تورم را میتوان به سه دسته زیر طبقهبندی کرد: تورم کشش تقاضا، تورم داخلی و تورم فشار هزینه.

بخوانید: تولید ناخالص داخلی چیست؟

تورم کشش تقاضا

این نوع از تورم هنگامی رخ میدهد که افزایش عرضه پول و اعتبار در یک اقتصاد باعث تحریک تقاضای کلی برای خدمات و کالاها در آن اقتصاد میشود به گونهای که این افزایش تقاضا بسیار سریعتر از ظرفیت تولید موجود در آن کشور افزایش مییابد. این موضوع باعث افزایش تقاضا برای خدمات و کالاها و همچنین افزایش قیمتها میشود.

با بیشتر شدن حجم پول موجود در دست افراد، احساسات مثبت مصرفکننده باعث هزینههای بیشتر میشود و این زیاد شدن تقاضا قیمت خدمات و کالاها را افزایش میدهد. این موضوع یک شکاف بین میزان عرضه و تقاضا ایجاد میکند به گونهای که میزان تقاضا افزایش و عرضه کم میشود. همین امر باعث افزایش قیمتهای کالاها و خدمات به مراتب بالاتر از قیمت اصلی خودشان میشود

تورم فشار هزینه

این نوع تورم در نتیجه زیاد شدن قیمتها از طریق سازمانها و نهادهای دخیل در فرایند تولید به وجود میآید. زمانی که مازاد عرضه پول و اعتبارهای داده شده توسط بانکها به سایر بازارهای کالایی یا داراییهای دیگر سرازیر میشود، مخصوصا زمانی که این روند با یک شوک اقتصادی منفی همراه با عرضه کالاهای کلیدی باشد، هزینه بدست آوردن انواع کالاهای واسطهای افزایش پیدا خواهد کرد.

این پیشرفتها باعث افزایش هزینههای محصولات و خدمات نهایی میشود و به زیاد شدن قیمت مصرف برای مصرفکننده نهایی منجر میشود. مثلا، هنگامی که زیاد شدن عرضه پول یک نوع رونق محتکرانه در قیمت نفت به وجود میآورد، هزینه انرژی در انواع مصارف میتواند افزایش پیدا کند و به افزایش قیمت برای مصرفکننده بیانجامد که این امر در شاخصهای مختلف تورم منعکس میشود.

تورم داخلی

این نوع از تورم با انتظارات مردم همراه است، به این مغنی که عموم مردم در یک جامعه این انتظار را دارند که تورم موجود در آینده هم ادامه داشته باشد. با زیاد شدن قیمت کالاها و خدمات، مردم یک کشور این انتظار دارند که سایر قیمتها در آینده با نرخ مشابهی به روند افزایشی خودش ادامه دهد و از همین رو جهت حفظ استاندارد زندگی خود، از کارفرما دستمزد بیشتری را درخواست میکند. در صورت افزایش دستمزد کارگران و کارمندان این امر باعث افزایش قیمت تمام شده خدمات و کالاها خواهد شد و این مارپیچ دستمزد و قیمت در اینده نیز ادامه خواهد داشت. به بیان دیگر یک عامل عامل دیگری را تحریک میکند و برعکس.

بخوانید  تحلیل فارکس امروز (جفت ارزهای اصلی و ارزهای دیجیتال)،12 بهمن 1402

انواع شاخص قیمت

بسته به مجموعه انتخاب شده از خدمات و کالاهای مورد استفاده، چندین نوع مختلف سبد کالا به عنوان شاخص قیمت محاسبه و ردیابی میشود. متداولترین و معروفترین شاخصهای قیمتی، شاخص قیمت عمده (WPI) و شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) است.

شاخص قیمت مصرفکننده (CPI)

این شاخص معیاری است که میانگین وزنی قیمتهای سبد کالاها و خدماتی را که نیازهای اولیه مصرفکننده را تشکیل میدهد، مورد بررسی قرار میدهد. این سبد کالایی شامل غذا، حمل و نقل و مراقبتهای پزشکی است. شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) با در نظر گرفتن تغییرات قیمتی هر کالا در سبد از پیش مشخص شده کالا و همچنین میانگین آنها را بر پایه وزن نسبی آنها در کل سبد کالا مورد محاسبه قرار میدهد. قیمتهای در نظر گرفته شده برای محاسبه همان قیمتهای خرده فروشی هر کالا است که جهت خرید توسط شهروندان در دسترس قرار دارد

تغییرات در شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) جهت ارزیابی میزان تغییرات قیمت مرتبط با هزینه زندگی استفاده میشود و این شاخص را به یکی از متداولترین و رایجترین آمارهای مورد استفاده جهت شناسایی دورههای تورم یا کاهش تورم در یک اقتصاد تبدیل کرده است. اداره کل آمار در کشور آمریکا، شاخص قیمت مصرفکننده را به صورت ماهانه گزارش میدهد و این اداره این شاخص را از سال 1913 میلادی محاسبه کرده است.

تجدید نظرهای شاخص قیمت مصرفکننده

شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) تا به امروز 6 بار بازبینی شده است. این شاخص برای تمام مصرفکنندگان شهری (CPI-U) که در سال 1978 میلادی معرفی شد، بیان کننده عادات خرید تقریبا 80 درصد از جمعیت غیر سازمانی کشور آمریکا بود.

بخوانید: تاثیر نرخ بهره بر بازار سهام

شاخص قیمت عمده فروشی

شاخص قیمت عمده فروشی (WPI) یکی دیگر از شاخصهای محبوب جهت اندازهگیری مفهوم تورم در یک اقتصاد است که میزان تغییرات قیمت کالاها و خدمات را در مراحل قبل از سطح خرده فروشی ردیابی و مورد اندازهگیری قرار میدهد. در شرایطی که اقلام مورد اندازهگیری توسط شاخص قیمت عمده فروشی (WPI) در کشورهای مختلف متفاوت است، آنها بیشتر در برگیرنده اقلام و کالاهای در سطح تولیدکننده یا عمده فروشی است. مثلا، این قیمتها شامل قیمت الیاف نخی، لباسهای نخی، نخ برای نخ خام و دیگر اقلام نخی میشود.

اگر چه در بسیاری از کشورها و سازمانها از شاخص قیمت عمده فروشی استفاده میشود اما بسیاری از کشورها هم وجود دارد مانند آمریکا که نوع مشابه آن به نام شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) بهره میبرند.

شاخص قیمت تولید
شاخص قیمت تولید

شاخص قیمت تولید (PPI)

شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) نوعی از شاخصها است که میانگین تغییرات قیمتهای فروش دریافت شده از تولیدکنندگان داخلی کالاها و خدمات واسطهای را در طول یک زمان خاص اندازهگیری میکند. شاخص قیمت تولیدکننده میزان تغییرات قیمت از دیدگاه فروشنده را مورد اندازهگیری قرار میدهد و با شاخص CPI که میزان تغییرات قیمت را از دیدگاه خریداران مورد اندازهگیری قرار میدهد بسیار متقاوت است.

در تمام این شاخصها این امکان وجود دارد که افزایش قیمت یک کالا مانند روغن، کاهش قیمت یک جزء دیگر مانند گندم را تا حدی خنثی کند. به طور کلی، هر نوع شاخص نشان دهنده میانگین وزنی تغییرات قیمت برای اجزای مشخصی در یک کشور است که ممکن در سطح یک کالا، بخش یا کل اقتصاد اعمال شود.

فرمول اندازهگیری تورم

پارامترهای بیان شده در سطرهای بالا مانند شاخص قیمت را میتوان جهت محاسبه مقدار تورم بین دو ماه تا یک سال خاص، مورد استفاده قرار داد. در حالی که ماشین حسابهایی وجود دارد که مفهوم تورم را در خود دخیره شده دارند و به راحتی میتوان با آنها میزان تورم را محاسبه کرد. همچنین پورتالها و سایتهای مالی مختلفی هم وجود دارد که میتوان از آنها برای این کار استفاده کرد، اما همیشه بهتر است که از روشهای زیر بنایی جهت اطمینان از دقت محاسبات استفاده کرد. معادلات مربوط به محاسبه تورم عبارتند از:

درصد نرخ تورم = (مقدار شاخص CPI نهایی/مقدار اولیه CPI)* 100

تصور کنید که میخواهید بفهمید که قدرت خرید ده هزار دلار بین سپتامبر سال 1975 میلادی تا سپتانبر سال 2018 میلادی به چه مقدار تغییر کرده است. شما میتوانید به راحتی دادههای مربوط به شاخص قیمت را در پورتالهای مختلف به شکل یک جدول پیدا و مشاهده کنید. از آن جدول ارقام مربوط به CPI دو ماه اشاره شده در این مثال را انتخاب کنید. این عدد برای سپتامبر سال 1975 میلادی برابر 6/54 (مقدار اولیه CPI) و برای سپتامبر سال 2018 میلادی برابر 439/252 (مقدار نهایی CPI) بوده است. با قرار دادن این ارقام در فرمول زیر درصد تورم مشخص میشود.

درصد نرخ تورم = (439/252 تقسیم بر 6/54) * 100 = (6234/4) * 100 = 34/462%

از آنجایی که میخواهید درک کنید که مبلغ هزار دلار از تاریخ سپتامبر سال 1975 میلادی تا سپتامبر سال 2018 میلادی به چه میزان دچار تغییر شده است باید درصد نرخ تورم را در این مقدار ضرب کنید تا ارزش دلار تغییر یافته را بدست آورید:

میزان تغییر در ارزش دلار = 6234/4 * ده هزار دلار = 25/46234 دلار

این اعداد و ارقام نشان میدهند که ارزش ده هزار دلار سال 1975 در سال 2018 برابر با 25/46234 دلار است. به بیان دیگر اگر شما سبدی از خدمات و کالاها را (همان گونه که در تعریف CPI بیان شده است) به ارزش ده هزار دلار در سال 1975 میلادی خریداری کرده باشید، برای خرید همان سبد کالا و خدمات در سال 2018 باید مبلغی در حدود 25/46234 دلار پرداخت کنید

تورم : مزایا و معایب
تورم : مزایا و معایب

مزایا و معایب تورم

مفهوم تورم را میتوان به عنوان یک چیز بد و یا خوب در نظر گرفت، البته این موضوع وابسطه به این است که کدام طرف را انتخاب میکنیم و تغییرات با چه سرعتی رخ میدهند. مثلا، کسانی که داراییهای فیزیکی دارند مانند ملک و املاک، ماشین، طلا و غیره ممکن است دوست داشته باشند که مقداری تورم در جامعه وجود داشته باشد، زیرا با وجود تورم ارزش و قیمت داراییهای آنها افزایش پیدا میکند و سپس میتوانند آن داراییها را با قیمت بالاتری نسبت به قیمت خریداری شده به فروش برسانند. اما در طرف دیگر خریداران این نوع از داراییها ممکن است از تورم راضی نباشند، زیرا آنها باید پول بیشتری را برای بدست آوردن این داراییها پرداخت کنند. یکی دیگر از گزینههای بسیار محبوب برای سرمایهگذاران جهت کسب سود از نره تورم، اوراق قرضه با شاخص تورم است.

بخوانید  اخبار مهم فارکس امروز، 8 نوامبر 2023

از طرف دیگر اشخاصی که عمده داراییهای آنها پول نقد است ممکن است اصلا تورم را دوست نداشته باشند، زیرا ارزش واقعی داراییهای آنها از بین میرود. اشخاص و سرمایهگذارانی که دوست دارند از داراییهای خودشان در برابر تورمهای به وجود آمده در کشور محافظت کنند، باید از داراییهای پوشش داده شده تحت تورم مثل طلا، املاک و مستغلات و غیره استفاده کنند.

معنی و مفهوم تورم باعث زیاد شدن کارهای محتکرانه، هم در مشاغل مختلف در پروژههای پرخطر و هم توسط سایر افراد در سهام شرکتها میشود، زیرا آنها انتظار دارند که بتوانند بازدهی بهتری را نسبت به نرخ تورم کسب کنند. باید بدانید که سطح بهینهای از تورم برای تشویق افراد به خرج کردن پولهایشان به جای پسانداز کردن تا حد مطلوبی قابل قبول است. اگر قدرت خرید یک ارز در یک بازه زمانی کاهش پیدا کند این امکان وجود دارد که انگیزه بیشتری جهت پسانداز کردن پول به جای خرج کردن آن به وجود آید و خرج کردن آن را به یک زمان بهتر موکول شود. باید به این نکته توجه داشته باشید که خرج کردن پول توسط مردم، برای تقویت فعالیتهای اقتصادی آن کشور امری بسیار ضروری است. این تصور وجود دارد که یک رویکرد متعادل و بهینه نگه داشتن نرخ تورم در یک محدودهای بهینه و مطلوب است.

نرخ تورم بالا و متغیر میتوان باعث تحمیل هزینههای زیادی به اقتصاد یک کشور شود. در نتیجه تورم انواع کسب و کارها، کارمندان، کارگران و مصرفکنندگان باید در تصمیمگیریهای خودشان در مورد خرید، فروش و همچنین برنامهریزیها تاثیرات قیمتها را در نظر بگیرند. تورم متغیر باعث ایجاد یک عدم اطمینان به اقتصاد یک کشور میشود، زیرا ممکن است افراد نتوانند در مورد عدد تورم در آینده حدس درستی داشته باشند.

البته از طرف دیگر نرخ تورم پایین، باثبات و قابل پیشبینی که برخی افراد آن را بهینه تصور میکنند ممکن است مشکلات بسیار جدی را برای اقتصاد یک کشور به وجود بیاورد، به این خاطر که نمیدانیم پول جدید چگونه، از کجا و در چه زمانی وارد چرخه اقتصادی خواهد شد. هر وقت قرار است یک پول یا اعتبار جدید وارد چرخه اقتصاد یک کشور شود همیشه این پول و اعتبار اول به دست افراد خاص یا شرکتهای تجاری میرسد تا فرایند تعدیل قیمتها با عرضه پول جدید ادامه پیدا کند، زیرا آنها این اعتبار یا پول جدید را خرج میکنند و این پول بین مردم یک جامعه دست به دست میشود.

این پولها در طول مسیر خود اول برخی از قیمتها را افزایش میدهند و سپس سایر قیمتها را کاهش میدهند. این تغییرات متوالی در قدرت خرید و قیمت کالاها و خدمات که معروف به اثر کانتیلون است، این معنی را میدهد که روند تورم نه تنها در سطح عمومی قیمتها را درطول یک بازه زمانی افزایش میدهد بلکه قیمتهای نسبی، نرخهای بازده، دستمزدها را نیز در طول مسیر خودش دچار تغییر میکند. اقتصادانها این موضوع را میفهمند که اعوجاج نسبی قیمتها به دور از تعادل اقتصادشان برای اقتصاد آن کشور خوب نیست و حتی اقتصادانهای اتریشی معتقد هستند که این نوع فرایند محرک اصلی چرخهای رکود اقتصادی در اقتصاد یک کشور است.

چگونگی کنترل تورم

نهاد تنظیم کننده مالی در یک کشور مسئول کنترل تورم در آن کشور است. این نهاد کنترل تورم را با انجام اقداماتی مانند اجرای انواع سیاستهای پولی انجام میدهد که به اقدامات بانک مرکزی یا دیگر نهادهایی که اندازه و نرخ رشد عرضه پول را در آن کشور مشخص میکنند اشاره دارد.

در کشور آمریکا فدرال رزرو مسئول این کار است و هدف از سیاستهای پولی آن کنترل نرخ بهره متوسط بلند مدت، حداکثر اشتغال و ثبات قیمت است و هر یک از این هدفها جهت ایجاد یک محیط مالی باثبات می باشد. فدرال رزرو به طور واضح اهداف بلند مدت تورمی را جهت حفظ نرخ تورم بلند مدت ثابت که تصور میشود برای اقتصاد کشور آمریکا مفید است، اعلام میکند.

نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کنید این است که ثبات قیمت، یا به بیان دیگر تورم نسبتا ثابت، به کسب و کارهای موجود در یک کشور این امکان را میدهد که برای آینده کسب و کار خودشان برنامهریزی کنند، زیرا می دانند که در آینده انتظار چه چیزی را باید بکشند. فدرال رزور بر این باور است که این امر موجب ایجاد حداکثر اشتغال میشود که توسط عوامل غیر پولی تعیین میشود که در طول زمان هم در نوسان هستند، در نتیجه همیشه در معرض تغییر قرار دارند. به همین خاطر فدرال رزرو اهداف خاصی را برای به حداکثر رساندن اشتغال مشخص نمیکند و تا حد زیادی این موضوع به واسطه ارزیابیهای کارفرمایان تعیین میشود. معنی حداکثر اشتغال به معنای بیکاری صفر نیست، چون در هر زمانی سطح مشخصی از نوسانات وجود خواهد داشت، به این خاطر که همیشه افرادی از یک کسب و کار خارج و در جای دیگری مشغول به کار میشوند.

مقامات پولی کشورها در شرایط سخت اقتصادی کارهای خاصی را انجام میدهند. مثلا، بعد از بحران مالی سال 2008 میلادی، فدرال رزرو کشور آمریکا نرخ های بهره را نزدیک به صفر نگه داشت و برنامه خود مبتنی بر خریداری اوراق قرضه به نام تسهیل کمی را پیگیری کرد. برخی از منتقدان این برنامه بر این باور هستند که اجرای این برنامه باعث زیاد شدن نرخ تورم در آمریکا میشود، اما در سال 2007 میلادی تورم کشور آمریکا به نقطه اوج خود رسید و در طی هشت سال بعد از آن به طور پیوشته کاهش پیدا کرد. دلایل زیاد و پیچیده ای وجود دارد که چرا برنامه تسهیل کمی فدرال رزرو به منجر به تورم و یا تورم فوقالعاده نمیشود، اگر چه نیاز به توضیح هم نیست که رکود در یک اقتصاد خودش به تنهایی یک محیط کاهش تورم بسیار برجسته ایجاد میکند و کم شدن کمی اثرات آن را پشتیبانی میکند. در نهایت سیاست گذاران کشور آمریکا تلاش کردند تا تورم را در محدوده 2 درصد در هر سال ثابت نگه دارند.

بخوانید  بهترین روش ­های سرمایه گذاری با ریسک کم اما سود زیاد

همچنین بانک مرکزی اتحادیه اروپا به دنبال یک روش تسهیل کمی تهاجمی جهت مقابله با مفهوم تورم منفی در منطقه کشورهای اروپایی (منطقه یورو) بوده و برخی از مکانهای این اتحادیه نرخ بهره منفی را تجربه کردهاند، به این دلیل که میترسیدن زمانی تورم منفی در منطقه یورو حاکم شود و منجر به رکود اقتصادی این منطقه شود.

علاوه بر این کشورهایی که نرخ رشد بیشتری را تجربه کردند میتوانند به راحتی نرخ تورم بیشتری را هم جذب کنند. مثلا، هدف کشور هند در این باره حدود تورم 4 درصدی بود در حالی که کشور برزیل تورم 25/4 درصد را در نظر گرفته بود.

نکته: ابر تورم به دورهای گفته میشود که تورم در آن در یک ماه 50 درصد یا بیشتر باشد.

پوشش ریسک در مقابل تورم

همیشه سهام یا اوراق بهادار به عنوان یکی از بهترین پوششها در مقابل مفهوم تورم در نظر گرفته میشود، زیرا افزایش قیمت سهام به طور معمول تحت تاثیر اثرات تورمی در کشور است. از آنجایی که در تمام کشورهایی که دارای یک اقتصاد مدرن و پیشرفته هستند، افزایش حجم پول به صورت تزریق اعتبار بانکی به جامعه از طریق سیستم مالی صورت میگیرد، بسیاری از تاثیرات آنی آن بر قیمتها در انواع داراییهای مالی مانند اوراق بهادار (سهام) خودش را نشان میدهد.

علاوه بر این ابزارهای مالی ویژهای در برخی از کشورها مانند آمریکا وجود دارد که میتوان از آنها جهت محافظت از ارزش سرمایهگذاریها در مقابل تورم استفاده کرد. این ابزارها شامل اوراق بهادار خزانهداری کم ریسک و اوراق بهادار محافظت شده از تورم در خزانهداری (TIPS) میشود که به تورم متصل هستند  در این اوراق مبلغ اصلی سرمایهگذاری شده با میزان درصد تورم افزایش پیدا میکند. همچنین میتوان صندوق قابل معامله (ETF) یا صندوق سرمایهگذاری مشترک TIPS را انتخاب کرد. جهت دسترسی به سهامها، ETF و سایر وجوهی که توانایی آن را دارند سرمایه افراد را در برابر تورم محافظت کنند، به یک حساب در یک شرکت کارگزاری بورس نیاز دارید. در اکثر کشورهای جهان از جمله کشور خودمان، فلز گران بهای طلا به عنوان یک عامل محافظت از سرمایه در مقابل تورم به حساب میآید.

نمونه هایی از تورم شدید در کشورهای جهان

از آنجایی که تمام پولهای موجود در جهان فیات هستند، عرضه پول به سطح یک جامعه میتواند به دلایل سیاسی به سرعت افزایش پیدا کند و در نتیجه سطح قیمتها در آن کشور افزایش پیدا کند. مشهورترین مثال، تورم شدیدی است که در اوایل دهه 1920 میلادی به جمهوری وایمار آلمان ضربه وارد کرد. تمامی کشورهایی که در جنگ جهانی اول پیروز شدند از کشور آلمان غرامت طلب میکردند که نمیتوانست با ارز کاغذی کشور آلمان پرداخت شود، چون به دلیل استقراض دولت آلمان ارز آن کشور دارای شک بود. به همین خاطر دولت آلمان تلاش کرد که اسکناسهای کاغذی چاپ کند و به وسیاه آن ارزهای خارجی بخرد و از آن ارزها برای پرداخت بدهی های خودش استفاده کند.

این سیاست دولت وقت آلمان باعث کاهش شدید ارزش مارک آلمان شد و تورم به طور فوقالعادهای افزایش پیدا کرد. مردم کشور آلمان به این چرخه معیوب واکنش نشان دادند و تمام تلاش خودشان را کردند که در سریعترین زمان ممکن پولهای خوشان را خرج کنند و این موضوع را فهمیده بودند که هر چقدر بیشتر صبر کنند ارزش داراییهایشان کمتر و کمتر خواهد شد. در نتیجه این واکنش مردم پول بسیار زیادی وارد اقتصاد این کشور شد و ارزش آن به حدی کاهش یافت که مردم آلمان دیوارهای خانههای خودشان را با اسکناسهای بی ارزش کاغذ دیواری میکردند. وضعیتهای مشابهی مانند این در سال 1990 میلادی در کشور پرو و در سالهای 2007 و 2008 میلادی در کشور زیمبابوه رخ داد.

اثرات تورم چیست؟

تورم میتواند از طرق و راههای مختلف بر اقتصاد یک کشور تاثیر بگذارد. مثلا، اگر تورم منجر به کاهش ارزش پول یک کشور بشود این موضوع میتواند برای صادرکنندگان آن کشور بسیار خوب باشد و با مقرون به صرفهتر کردن اجناس و کالاهایشان در صورت قیمتگذاری بر مبنای ارز کشورهای خارجی تورم بسیار مفید خواهد بود

از سوی دیگر، افزایش تورم میتواند با گران شدن کالاهای خارجی (وارداتی) به واردکنندگان آسیب شدیدی بزند. تورم زیاد میتواند مردم یک کشور را به خرج کردن بیشتر پولهایشان تشویق کند، زیرا هدف اصلی مردم درگیر با این اقتصاد خرید سریع کالاها قبل از افزایش قیمت آنها است. از طرف دیگر، ارزش واقعی دارایی افرادی که پول خودشان را پسانداز کردهاند کاهش مییابد و توانایی این افراد جهت خرج کردن و یا سرمایهگذاری در آینده محدود میشود.

جمعبندی

در این مقاله ما شما را با مفهوم تورم به طور کامل آشنا کردیم. به طور خلاصه به کم شدن قدرت ارز ملی یک کشور در خرید انواع کالاها در آن کشور تورم میگویند. میتوان مفهوم تورم را با شاخصهای مختلفی مثل شاخص قیمت مصرفکننده، شاخص قیمت تولید و موارد دیگری از این دست به صورت کمی سنجید. به طور کلی تورم به 3 دلیل زیر در یک اقتصاد ایجاد میشود که عبارتند از: تورم فشار هزینه، تورم کشش تقاضا و تورم داخلی، که ما درباره هر کدام از این تورمها در این مقاله به طور کامل و مفصل صحبت کردیم. تورم بیش از حد به طور کلی برای یک اقتصاد بد است و از طرف دیگر هم تورم بسیار کم و منفی هم برای یک اقتصاد مضر محسوب میشود. تعداد زیادی از اقتصادانها در کشور آمریکا نرخ متوسط تورم در حدود 2 درصد در سال را برای یک اقتصاد خوب میدانند و از آن دفاع میکنند.

دیدگاهتان را بنویسید