مصاحبه نیک وست با آقای روزبه پیروز، رئیس هیات مدیره گروه مالی فیروزه

روزبه پیروز از بزرگان و افراد تاثیر گذار در بخش سرمایه گذاری و استارت آپ های نوپا در ایران هستند و باعث افتخار نیکوست است که درخدمت ایشان بودیم.

در ادامه صحبت، رزومه کوتاهی از سوابق آقای پیروز را خدمت شما ارائه میکنیم:

• کارشناس روابط بین الملل از دانشگاه استنفورد آمریکا – کارشناس ارشد سیاست گذاری عمومی از دانشگاه هاروارد آمریکا
  سوابق مدیریتی
• موسس و مدیرعامل شرکت ماندس – رئیس هیئت مدیره گروه مالی فیروزه
• عضو هیئت مدیره بانک خاورمیانه – عضو هیئت مدیره بیمه آسیا

ضمنا ایشان در حال حاضر مدیرعامل گروه سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران هستند.

آشنایی با صندوق سرمایه گذاری فیروزه به زبان آقای پیروز

گروه مالی فیروزه حدود 15 سال پیش تاسیس، و شروع به فعالیت کرده است.

همچنین گروه مالی فیروزه، اولین گروهی بود که یک صندوق سرمایه گذاری خارجی را برای کشورمان ایران بوجود آورد و سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی زیادی به این طریق وارد بازار سرمایه ایران شده اند.

در ضمن کارگزاری فیروزه آسیا، از دیگر خدمات گروه فیروزه است که در واقع مدیریت صندوق ها به این طریق انجام میشود و در حال حاضر تعدادی از صندوق های بازار، مثل صندوق فیروزه موفقیت (صندوق سهام های بورسی)، صندوق فیروزه (صندوق اوراق بهادار) را مدیریت میکنیم.

همچنین در عین حال در 10 سال گذشته، مدیریت و مالکیت تعدادی از شرکت های سرمایه گذاری فعال در بورس، مثل سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران، سرمایه گذاری صنعت و تجارت را بر عهده داریم.

در شرکت فیروزه، 150 نیرو در حال فعالیت هستند که همگی متخصصین بازار سرمایه کشور هستند و در حال حاضر بیش از 4000 میلیارد تومان منابع مالی در اختیار داریم.

در ادامه این مطلب، سوالات شما عزیزان درمورد فضای بازار سرمایه و اقتصاد ایران را از آقای پیروز خواهیم پرسید.

سوال: با توجه به فضای حاکم، بنظر شما وضعیت اشتغال در سال 1399 چگونه است؟

روزبه پیروز: توجه داشته باشیم که بحث اشتغال و کسب و کار، در همه جای دنیا بحثی بسیار مهم و با اهمیت است.

طبق آمار های منتشر شده، ویروس کرونا توانسته در این مدت، بطور میانگین در هر هفته 5 میلیون نفر را از کار بیکار کند که این عدد، بالا ترین نرخ بیکاری در 100 سال گذشته این کشور است.

همچنین آمار ها در تایید این صحبت نشان میدهند که آمار نرخ بیکاری از بازه 90 سال گذشته که اقتصاد آمریکا (رکود بزرگ) را تجربه کرد، تا کنون در این سطح نبوده اند.

انتشار ویروس کرونا قطعا در آمار نرخ بیکاری کشور ما نیز تاثیرگذار خواهد بود و با توجه به این که در حدود 15 درصد از نیروی کار کشور در حوزه خدماتی (رستوران ها، فروشگاه ها و …) مشغول به فعالیت است، ادامه داشتن این وضعیت میتواند نتایج ناخوشایندی با بار بیاورد.

ما فکر میکنیم نرخ بیکاری در ایران ممکن است در سال 99 تا 5درصد افزایش پیدا کند. این صحبت به این معنی است  درصورت ایجاد این شرایط، دوران سختی در انتظار خواهد بود.

سوال: به نظر شما افزایش حقوق پایه برای کارمندان در سال جدید، جدای از فضای کرونا میتواند باعث تعدیل نیروی بیشتر شود؟

روزبه پیروز: قطعا به نظر من باید در این مورد، دولت با کارمندان، کارگران و تمام اقشار در تعامل باشد تا بین این دو تعادل برقرار شود تا این اقشار بتوانند با شرایط تورمی اقتصاد، از پس هزینه های زندگی بر آیند.

در این مورد، اگر به الگو ها و رفتار های دیگر دولت ها توجه کنیم، مشاهده میشود که دولت به افراد بصورت مستقیم کمک کرده و در عین حال، به شرکت ها نیز کمک میکنند تا بتوانند با پشتیبانی دولت، سر پا مانده و از چرخه اقتضادی حذف نشوند.

آمار ها و تجربیات در دوران رکود سال 2008 نشان داده است دولت هایی که در این دوران توانسته اند بیشتر از کسب و کار ها و مردم حمایت کنند، به همان نسبت در پشت سر گذاشتن دوران بحران و رکود نیز موفق تر بوده اند و ما نیز باید از این تجربیات درس بگیریم.

سوال: حتما مطلع هستید که در دوران فعلی و شرایط پیش آمده، شرایط خاصی در بازار سرمایه و بورس ایران ایجاد شده است. و به همین سبب، شاهد موج عظیمی از ورود تازه واردان به بازار سرمایه هستیم که ممکن است اکثریت آن ها هیچگونه اطلاعاتی در این زمینه نداشته باشند.

در این شرایط، پیشنهاد شما برای فعالیت در بازار بورس چگونه است؟

روزبه پیروز: بورس همیشه ثابت کرده است که به دید یک سرمایه گذاری بلند مدت، گزینه خوبی به حساب می آید و اگر بخواهیم این بازار را با دیگر رقبا مثل دلار، سپرده های بانکی، طلا و ملک مقایسه کنیم، بورس در دراز مدت از این بین، بازدهی بیشتری داشته است.

اما شرایط کنونی ممکن است کمی خطرناک باشد و دلیل آن هم این است که اکثریت افراد وارد شده به بازار، ممکن است با تحلیل و آموزش صحیح وارد بازار نشده باشند و صرفا میخواهند به هر نحوی که شده، در بورس سرمایه گذاری کنند.

این افراد در نظر دارند که بورس همواره همراه با سود و روند های نزولی است و امکان متضرر شدن در آن وجود ندارد.

اما حقیقت بازار همیشه همراه با پستی و بلندی و نوسانات قیمتی است. در این بازار در عین حال که میتوان کسب سود کرد، امکان ضرر کردن هم وجود دارد و این نکته ای است که باید به آن توجه داشت.

و با توجه با این موارد، آموزش اهمیت بسیار بالایی پیدا میکند و باید توجه داشته باشیم تا پیش از ورود به بازار های مالی، باید بصورت صحیح و اصولی آموزش دید.

همچنین در این بازار ها باید از رفتار احساسی پرهیز کرد و همواره در نظر داشت که باید با دید بلند مدت، با کمک مشاوران متخصص و با تحلیل های دقیق و حرفه ای وارد بازار شد.

در ادامه، توجه شما را به مثالی که آقای پیروز در این مورد تعریف میکنند جلب میکنیم:

«حدود 100 سال پیش و در دوران رکود بزرگ، یکی از سرمایه گذاران نامی آن زمان، از معدود افرادی بود که سهام خود را پیش از آغاز رکود بزرگ به فروش میگذارد.

در ادامه از او پرسش میشود که چگونه این اتفاق را در زمانی که اکثریت مشغول خرید بوند پیش بینی، و اقدام به فروش سهام خودت کردی؟

او در ادامه چنین تعریف کرد: مدتی پیش به هتلی رفته بودم که در آسانسور این هتل، یکی از نیرو های خدماتی از من پرسید: من امروز چندین سهام خریدم. تو امروز در بازار چه کردی؟

آنجا بود که متوجه اوضاع خطرناک بازار و هجوم افراد به خرید سهام شدم و به محض رسیدن به اتاق، دستور فروش تمام سهام خود را ارسال کردم.»

اگر بخواهیم این بازار (بورس) را با دیگر رقبا مثل دلار، سپرده های بانکی، طلا و ملک مقایسه کنیم، بورس در دراز مدت از این بین، بازدهی بیشتری داشته است.

آقای پیروز در ادامه صحبت ها بیان میکنند که ورود اصولی افراد به بازار هیچ اشکالی ندارد.

اما ورود غیر اصولی و ورودی که از سر جو زدگی و هجوم باشد، قطعا نتایج مثبتی نخواهد داشت و ضرر هایی که به اینصورت انجام میشود، میتواند به وجهه کلی بازار ضربه بزند. ما باید به فکر وجهه و اعتبار بازار در طولانی مدت باشیم که قطعا این اتفاق به نفع همه و بازار کشور خواهد بود.

راهکار برای رسانه های جمعی

روزبه پیروز: بهترین کاری که رسانه های جمعی و صدا و سیما میتوانند انجام بدهند، آموزش صحیح مردم هست که این آموزش میتواند شامل راهکار های بورسی باشد. و این رسانه ها هیچگاه نباید وارد حیطه مسیر بازار شوند. به این معنی که آن ها نباید درمورد بالا و یا پایین رفتن بازار صحبت کنند چرا که میتواند خطرناک باشد.

باید درنظر داشته باشیم که بازار در کوتاه مدت قابل پیش بینی نیست و صحبت درباره این موضوع صحیح نیست.

سوال: در رسانه ها چه موضوعاتی آموزش داده شوند؟

روزبه پیروز: این رسانه ها باید در این حیطه فعالیت و اطلاع رسانی کنند که مردم با ماهیت و هدف بازار بورس آشنا شوند.

و سوالاتی از قبیل بورس چیست، بورس چطور کار میکند؟، بورس چه ریسک هایی دارد؟ باید پاسخ داده شوند و قطعا این اطلاع رسانی در آینده به نفع کشور و خود مردم است.

سوال: آیا بورس در سال 99 نیز مثل سال 98 رشد خواهد داشت؟

روزبه پیروز: در شرایط کنونی باید با احتیاط زیادی به بحث بورس نگاه کرد چرا که در تجربه های گذشته مثل دهه هشتاد، سال 82، سال 92 و … بازار به ما نشان داد هنگامی که رشد بالای 100درصد داشتیم، در سال پس از آن روندی اصلاحی و ضعیفی را شاهد بودیم.

مثل سال 83 در تمام آن، بازار تنها 6 درصد افزایش داشت در حالیکه بازار در سال 82، 130 درصد رشد داشتیم.

و همینطور در سال 93، بازار 21 درصد افت داشت درحالیکه در سال 92، 108 درصد افزایش داشتیم.

پس نتیجه میگیریم دلیل این اتفاقات این است که بازار با افزایش قیمت زیاد، میتواند حالت حبابی پیدا کند به این معنی که این افزایش زیاد قیمت ها از دید بازار توجیه پذیر نیست و نیاز به اصلاح وجود دارد.

تاثیر کرونا بر کامودیتی های ایران

روزبه پیروز: امسال بخاطر شیوع ویروس کرونا، شاهد کاهش شدید قیمت کامودیتی ها و مواد اولیه صادراتی در کشور بودیم و به همین علت، به دوستان و فعالان بازار توصیه میشود تا پیش از ورود به بازار و معاملات، این موارد مهم را در نظر داشته باشند.

و شیوه دیگر فعالیت در بازار نیز خرید اوراق بهادار است که بازدهی خوبی هم دارند که در حدود 20درصد است که درصورت بالا نرفتن نرخ دلار و کنترل صحیح نرخ تورم در کشور، این اوراق میتوانند در شرایط کنونی، بازدهی معقول و خوبی داشته باشند.

همه تخم مرغ ها را در یک سبد نگذاریم. به طور کلی، یکی از اصول سرمایه گذاری این هست که شما هرگز تمام تخم مرغ ها رو در یک سبد نگذارید.

همیشه باید سعی کنیم تا سرمایه خود را در بخش های مختلف سرمایه گذاری کنیم. همچنین با توجه به شرایط کنونی، به نظر میرسد که بتوان وزنه سنگین تری را برای اوراق بهادار در نظر گرفت و بیشتر به ریسک های بازار سهام توجه داشت.

بیشتر بخوانید: آیا بیت کوین پول به حساب می آید؟

سوال: نظرتون درباره کسری بودجه سال 99 به چه صورت هست؟ آیا دولت با توجه به کاهش صادرات نفت با همچنین مشکلی مواجه است؟

روزبه پیروز: قطعا افت قیمت نفت و کاهش صادرات کشور روی کسری بودجه تاثیر خواهد داشت و قابل انکار نیست.

اما نکته مثبت برای بودجه دولت این هست که سال 98 برای شرکت ها سال خوبی بوده و درآمد مالیاتی دولت از سال 98 که در سال 99 به دست دولت میرسد، مبلغ قابل توجه و مناسبی است.

و موضوع دیگر این است که دولت میتواند با واگذاری شرکت های دولتی به درآمد های مضاعف دست پیدا کند که خوشبختانه این حرکت با عرضه اولیه شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی با نماد شستا، در بازار بورس رقم خورده است و به نظر میرسد که دولت میخواهد این روند را ادامه دهد و امید است تا دولت بتواند با انتشار سهام اینگونه شرکت ها و همچنین انتشار اوراق قرضه، بتواند بصورت قابل توجهی کسری بودجه را جبران نماید.

سوال: امکانش هست درباره ی توییتی که در ارتباط با سقف تغییرات بورس در ایران کردید توضیح بدید؟ آیا ممکن است در سال 99 نوسانات عجیب بورس از بین برود و بورس ایران هم مثل بورس جهان حرکت کند؟

روزبه پیروز: به طور کلی و به طور فلسفی من اعتقاد دارم که هر نوع دخالت دولتی در روند و عملکرد طبیعی هر نوع بازاری در طولانی مدت جواب نمی‌ دهد و هم اینکه در واقع تعادل طبیعی بازار را بیخود به هم می ریزد و این به ضرر همه است.

سقف نوساناتی که در ایران داریم در هیچ بازار مهمی در جهان وجود ندارد. و این یک دخالت غیر طبیعی در روند بازار است که صف‌های خرید و فروش را در بازار ما به‌ وجود می آورند. تغیر قیمت‌ ها در این شرایط بیخود و غیرطبیعی است و بیشتر حالت حبابی دارد. اگر بازار با حجم کمی تغییر نکند به نفع همه است. توصیه ی من این است که مسئولین این ابزار ها را از بین ببرند تا بازار به تعادل برسد. هیچ دولتی موفق به مهار شرایط غیرطبیعی نبوده است و بازار همواره روند خود را دنبال می کند و به تعادل نرمال خود می‌ رسد.

سوال: پیشرفت نکاتی که گفتید در ایران به چه صورت است؟ برخی اعتفاد دارند اسلام و قوانین آن روی این شرایط تاثیر می‌ گذارد.

روزبه پیروز: درواقع صف های خرید و فروش به خودی خود باعث بیشتر شدن حباب ها می شود و اگر نگرانی هایی از جنبه ی مذهبی وجود داشته باشد، نوسانات و صف های خرید شرایط را پیچیده تر می کند.  پس بهتر است این صف ها برداشته بشود و ما به این موضوع امیدوار هستیم. من به آقای قالیباف رییس جدید سازمان اعتماد دارم. ایشان گوش شنونده ای دارند و بسیار متعادل و کارشناس هستند. ما به عنوان کارکنان بازار مشاوره می دهیم و مسئولین بهترین تصمیم را خواهند گرفت.

سوال: سخنانی هست که دیجی کالا و تپ سی هم وارد بورس بشوند. اینکه استارتاپ ها شروع به مذاکره برای ورود به بازار کرده اند بسیار ارزشمند است.

روزبه پیروز: تلاش ما این است که دخالت دولت در اقتصاد به حداقل برسد. من اخیرا کتابی هم به اسم از چاه به راه، در همین رابطه تالیف کردم. تنها راه خروج از چاه برای ما جدایی اقتصاد از دولت است.

بیشتر بخوانید: خودکشی نرخ بهره در ایران

سوال: به نظر شما بهترین بازار سرمایه گذاری برای سال 99 با توجه به ریسک و بازدهی کدام یکی است؟

روزبه پیروز: پیش بینی بازار غیرممکن است. وارن بافت در جواب سوال پیش بینی بازار در شش ماه آینده  گفت در کوتاه مدت امکان پیش بینی وجود ندارد. مخصوصا بازار ما که متفاوت با بازار جهانی است و برای افزایش نیاز به حجم بالایی از نقدینگی دارد. هنگامی که بازار با سودهای بالای این چنینی مواجه می شود امکان یک ریزش بزرگ هم خیلی بالاست. به نظر من اوراق با سود 20 درصد بازدهی خوبی دارند.

اوراق شرکت خود ما بازدهی خوبی داشته و امیدواریم این بازدهی در سال 99 هم ادامه پیدا کند. اگر دولت بتواند چاپ پول را کنترل کند دلار رشد آنچنانی نخواهد داشت و قیمت طلا هم با توجه به قیمت ارز کنترل می شود. البته بازار طلای جهانی هم در حال نوسان است که قیمت آن قطعا در کشور تاثیر خواهد گذاشت. تنوع در سبد های سرمایه گذاری و حضور در سبد های سرمایه گذاری متفاوت مهم است و من شخصا وزن بیشتری برای اوراق بها دار در سبد فعلی و در این شرایط در نظر میگیرم.

نیکوست: کرونا باعث شد شاخص داو جونز 40 درصد ریزش داشته و از کنترل و پیش بینی خارج شود. چرا بازار ایران دچار این مشکلات نمی شود و پیشرفت می کند. این غیرطبیعی نیست.

بورس ایران اخیرا بسیار سر زبان هاست و صف های طولانی وجود دارد. این یک اتفاق اجتماعی است و باعث ایجاد جوی می شود که همه را به سمت این بازار جلب می کند. بیشتر این افراد توجهی به وضع بازار جهانی ندارند. همه تمرکزشان روی سود بالا در مدت کوتاه است. این بیشتر یک شرایط اجتماعی است که حتی کرونا هم توان مقابله با آن را ندارد.

سوال: به نظر شما بهترین کسب و کار ها در سال 99 و فضای فعلی ایران در کدام حوزه هاست؟

روزبه پیروز: کرونا باعث شده مردم خانه نشین شوند و بیشتر به سمت بازار دیجیتال جلب شود. شرکت‌ هایی مثل حمل و نقل هوایی متضرر شدند ولی شرکت های آنلاین مثل نتفلیکس یا آمازون که نمونه ی ایرانی آن ها  فیلمیو و دیجی کالا هستند پیشرفت خوبی داشته اند. پس کسب و کار هایی که امکان دورکاری و استفاده از منزل دارند در اولویت اند.

نیکوست: بیل گیتس هم چند سال پیش گفت شرکت هایی که در فضای آنلاین حضور ندارند محکوم به شکست هستند. دو سال بعد در سخنرانی خود در تد اکس وجود ویروسی که ممکن است مردم را خانه نشین کند را پیش بینی کرد.

دقیقا همینطور است. کسب و کار ها و شرکت های کوچک هم می توانند از ابزار های دیجیتال استفاده کنند. شیپور و حتی دیجی کالا امکانات این چنینی برای کاربرای ایجاد کرده اند.

سوال: همانطور که میدانید، جو بایدن و ترامپ در حال رقابت هستند و نقطه ی قوت ترامپ وضعیت اشتغال است که با شرایط فعلی دچار مشکل شده است. به نظر شما چه اتفاقی در انتخابات آمریکا خواهد افتاد و درصورت انتخاب مجدد ترامپ ایران چه تغییراتی را متحمل خواهد شد؟

روزبه پیروز: انتخابات هم مثل بازار ها قابل پیش بینی نیستند. اتفاقات دو ماه اخیر به شدت به نفع دموکرات ها بوده است و ترامپ و جمهوری خواه ها بسیار متضرر شده اند. جو بایدن بسیار میانه رو است و امکان موفقیت او در مقابل ترامپ بیشتر از سندرز است. چون افرادی که از ترامپ زده شده اند به خاطر رادیکال بودن سندرز از او دوری می کنند. پس بایدن به مراتب رقیب خطرناک تری است. ترامپ هم از این موضوع مطلع است و بایدن را تخریب می کند.

نیکوست: شرایط اقتصادی آمریکا در شرایط بدی است و با بحران بزرگی روبروست. درواقع ترامپ برگ برنده ی خود را از دست داده است. به نظر من درصد برد بایدن بیشتر از 50 درصد است.

روزبه پیروز: بایدن اعلام کرده است در صورت انتخاب شدن بازگشت به برجام را در اولین قدم های سیاست خارجه ی خود خواهد گذاشت و تحریمات جدید آمریکا را از میان برمیدارد. با انتخاب بایدن امکان پایین آمدن نرخ دلار بالاست. باید منتظر بمانیم.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بحران مالی آمریکا

سوال: به نظر شما مردم برای سرمایه گذاری چه معیاری را مورد سنجش قرار بدهند و چه صندوقی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند؟

روزبه پیروز: به نظر من صندوق ها انتخاب خوبی هستند. چون از سمت متخصص ها اداره می شوند. این انتخاب برای کسانی که بی تجربه هستند بسیار عاقلانه است. توصیه ی من این است که هنگام انتخاب صندوق به عملکرد طولانی مدت آن توجه کنند. یعنی در سه سال یا ده سال صندوق چه پیشرفتی داشته است. وضعیت یک سال گذشته معیار خوبی برای پیش بینی سال آینده نیست. چون ممکن است صندوقی در یک سال گذشته ریسک زیادی کرده باشد و سود ببرد ولی سال آینده با ریزش مواجه شود. ولی وقتی صندوقی 5 سال رشد داشته باشد مشخص است عملکرد مناسبی داشته است.

سوال: در آخر پیشنهادتان برای دوستان نیک وستی چیست؟ چون نیک وستی ها عمدتا تازه کارند و پیشنهاد شما به عنوان یک فرد تاثیر گذار در بازار بورس بسیار کار آمد خواهد بود.

روزبه پیروز: به نظر من آموزش برای حضور شخصی در بورس بسیار اهمیت دارد. افراد باید مطالعه کنند. کتاب هایی راجع به روش های سرمایه گذاری، روش های ارزش گذاری و ارزیابی شرکت ها، تعریف استراتژی های سرمایه گذاری و… بخوانند. مثلا ما یکی از معروف ترین کتاب های وارن بافت را که موفق ترین سرمایه گذار تاریخ به شمار می رود را به فارسی ترجمه کرده ایم.

هدف از ترجمه ی این کتاب کمک به آموزش است. یعنی بدانیم سرمایه گذاران موفق در طول عمر سرمایه گذاری خود از چه روش هایی استفاده کرده اند. کتاب های زیادی چه به فارسی و چه ترجمه شده وجود دارد که به آموزش کمک می کند.