پرتفو (سبد سهام) چیست؟|انواع سبدسهام|چیدمان سبدسهام

بسیاری از کسانی که در بازار های مالی اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند باید این نکته را مد نظر قرار دهند که میزان ریسک به ریوارد در جایی که قرار است سرمایه گذاری کنند چقدر است. منظور از ریسک به ریوارد همان مدیریت سرمایه و میزان سودی است که قرار است با سرمایه گذاری شما عایدتان شود. به طور کلی شما اگر قصد داشته باشید وارد دنیای بازارهای مالی شوید باید آموزش‌های خود را کامل کرده و همچنین با بینشی درست و چشمانی باز وارد این بازار پر تلاطم شوید.به طور کلی به تمامی سهام‌‌های خریداری شده توسط سرمایه گذار را سبد سهام یا پرتفو می‌گویند؛ اما دقیقا منظور از سبد سهام چیست؟

سبد سهام یا همان پرتفو اشاره دارد به سهام‌هایی که شما و یا سرمایه داران مختلف از شرکت‌ها و بنگاه های معاملاتی مختلف خریداری کرده و در اصل پرتفوی خود را تشکیل می‌دهید؛ اما ممکن است سؤال پیش بیاید که هدف از این کار و تشکیل سبد سهام چیست؟ می‌توان این کار را این‌گونه ترجمه کرد منظور از سبد سهام و خریداری کردن سهام های مختلف این است که شما به عنوان سرمایه گذار سهام‌های مختلفی را خریداری کنید تا میزان سود به سرمایه گذاری که کرده‌اید با خطر کمتری از نظر مدیریت سرمایه رو به رو باشد.

مدیریت سرمایه

آنچه که یک سبد سهام را معنادار می‌کند مدیریت سرمایه است. بر فرض مثال شما به میزان ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه اولیه در اختیار دارید. مدیریت سرمایه یا همان مدیریت ریسک این مفهوم را به شما در معنای سبد سهام می‌فهماند که قرار نیست تمامی از ۱۰۰ میلیون تومان را در یک‌ شرکت و یک سهام سرمایه گذاری کنید زیرا با این کار مدیریت سرمایه خود را به حداقل یا به عبارتی به صفر رسانده‌اید. کار عقلانی که باید نسبت به سرمایه خود انجام دهید سرمایه گذاری در شرکت‌های مختلف یا سهام های متفاوت است تا اگر تعدادی ازسهام‌های خریداری شده توسط شما ضررده بودند تعدادی دیگر بتوانند این ضررها را جبران کنند. در ادامه با ما باشید تا درباره نحوه تشکیل سبد سهام بیشتر بدانید.

نحوه تشکیل سبد سهام

همانطور که قبل تر نیز به آن اشاره کردیم برای انجام یک سرمایه گذاری بدون نقص و یا به عبارتی کم ایراد تقسیم کردن سرمایه در میان سهام‌های شرکت های مختلف ابتدایی ترین کار و یکی از اصولی ترین کارهایی است که هر سرمایه گذاری باید نسبت به آن واقف باشد؛ اما مرحله‌ی بعدی که باید در راستای آن قدم بردارد تحقیق کردن و تحلیل موسسه‌ها و شرکت‌هایی است که قرار است سهام آن را خریداری نماید. به این معنی که تمامی اطلاعات مالی آن‌ها تا جایی که امکان دارد سوابق شرکت ها و همینطور عملکرد آن‌ها در حوزه فعالیتی که دارند و سیایت گذاری های طولانی مدت آن‌ها می‌تواند معیارهایی باشد که با اندازه گیری آنها می‌توان قدم‌های بعدی را برداشت؛ زیرا تمامی کسانی که وارد این بازار می‌شوند رویای سود را در سر می‌پرورانند و هیچ کس برای این نیامده است که ضرر کند و به طور حتم تمامی افراد سرمایه گذار برای مقدار سرمایه‌ای که در این بازار قرار می‌دهند زحمات بسیاری کشیده‌اند. پس بهتر است قبل از ورود سرمایه تمامی ریسک‌ها را تا جایی که امکان دارد کاهش داد. برای بسیاری سؤال پیش می‌آید که چگونه سبد سهام بچینیم؟ در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با انواع سبدهای سهامی بیشتر آشنا کنیم.

انواع سبد‌ سهام

سبد‌های سهام بر اساس میزان ریسکی که در سرمایه گذاری به شما تحمیل می‌کنند به پنج دسته تقسیم بندی می‌شوند که هرکدام از این سبد‌ها یا پرتفوها مزایا و معایب مختلفی دارند که می‌تواند برای شما سودها و ضررهایی را در پی داشته باشد در ادامه به انواع سبد سهام خواهیم پرداخت.

• سبد سهام کم خطر
• سبد سهام پر خطر
• سبد سهام مبتنی بر سود سهام
• سبد سهام سفته بازان
• سبد سهام ترکیبی

ضریب بتا

ابتدا برای آشنایی بهتر با سبدهای سهام و انواع آنها بهتر است که با ضریب بتا آشنا شوید. ضریب بتا در دنیای سرمایه گذاری و به طور کلی بورس یکی از مهم ترین معیارها به شما می‌آيد که بر اساس آن می‌توانید تصمیمات مهمی را در قالب سبدهای سهام اتخاذ نمایید. در سال‌های ابتدایی بازارهای مالی و بورس بسیاری از فعالان این حوزه میزان ریسک هر شرکت و موسسه را بر اساس بدهی‌ها و وام‌هایی که آن شرکت‌ها داشته‌اند تعیین می‌کردند به این معنا که اگر شرکتی به میزان بسیار زیادی بدهی و وام می‌داشت در نتیجه سرمایه گذاری در آن با ریسک بیشتری همراه بود و اطلاعات این چنینی را بر اساس بررسی‌های تراز نامه‌های مالی انجام می‌داده‌اند؛ اما با گذشت زمان این تحلیل گران تغییر روش داده و اطلاعات مبنی پر ریسک بودن و یا کم ریسک بودن شرکت‌های مورد نظر را بر اساس ارزش واقعی سهام و آنچه که در بازار معامله می‌شده است اندازه گیری می‌کردند؛ اما در این مقاله قصد داریم شما را به طور کلی با پرتفو و مسائلی از این دست بیشتر آشنا کنیم.

سبد سهام باید چند سهم داشته باشد

با توجه به مطالبی که در بالا به آنها اشاره کردیم سبد سهام می‌بایست دارای فاکتورهای لازم باشد تا شما بتوانید از یک سرمایه گذاری مطمئن سود ببرید. برای این کار لازم است که ابتدا به تحلیل شرکت‌ها و سهم‌هایی که قرار است آنها را خریداری کنید بپردازید و همینطور ترازنامه‌های مالی آنها و همچنین سود دهی و کلیه مسائلی که به شما کمک می‌کند تصمیم بهتر و مناسب تری در این راستا اتخاذ نمایید را بررسی کنید. در مرحله بعد زمان ورود به بازار و خریداری سهام است که با تحلیل های مختلف به جمع بندی مناسب درباره آن رسیده‌اید.

سبد سهام کم خطر

یکی از روش‌هایی که به عنوان سرمایه گذاری ایمن تر به شما می‌آید استفاده از سبدهای سهامی است که در آن سهم‌هایی قرار گرفته‌اند که سهام‌های آنها ضریب بتای کمتری داشته و در نتیجه ریسک آنها نیز کمتر است. شما می‌توانید با خریداری سهام‌های چرخه‌ای و قرار دادن آن در پرتفوی خود سهام ریسک کمتری را قبول کنید، خریداری سهام یکی از شرکت‌هایی که در بحران های مالی و همینطور بحران‌های اقتصادی همچنان می‌توانند به کار خود ادامه دهند شرکت‌هایی می‌باشند که اقلام مورد نیاز و مصرفی مردم را تولید و به بازار عرضه می‌کنند این شرکت‌ها با داشتن حاشیه سرمایه گذاری بسیار بهتر و ایمن تر می‌توانند شرایط سرمایه گذاری مناسب و کم خطر را برای شما فراهم کنند. برای پیدا کردن اسامی این سهام کافی است در فضای اینترنت عبارت سهام های چرخه‌ای را جست و جو کنید.

مزیت‌های سرمایه گذاری در سهام‌های چرخه‌ای

یکی از مواردی که می‌توان در خصوص سهام های این‌چنینی نام برد این است که در مواقعی که کشور در شرایط بد اقتصادی قرار می‌گیرد این سهم‌ها و این شرکت می‌توانند همچنان به روند مثبت خود ادامه دهند و چه بسی رشد نیز داشته باشند. باید به این نکته توجه داشته باشید که شرکت‌هایی کالا ها و اقلام مورد نیاز عموم جامعه را تأمین می‌کنند که همواره تقاضای کافی برای محصولات آنها همیشه در بازار وجود دارد و با توجه به شرایط مختلف اقتصادی مانند تحریم ها و مسائلی از این دست می تواند این تقاضا ها نیز افزایش یابد و از همین رو سبب شود علاوه بر اینکه سرمایه گذاری شما ایمن تر باشد، رشد نیز بکند. جالب است بدانید که بعضی از این شرکت ها علاوه بر داشتن ایمنی سرمایه گذاری نیز سود سالیانه به سهامداران خود اختصاص می‌دهند. در آخر باید گفت این نوع سهام یعنی سبد سهام کم خطر برای کسانی که توانایی پذیرش ریسک‌های بالا را ندارند می‌تواند بسیار مفید و مطلوب باشد.

بهتر است قبل از پرداختن به انواع دیگری از سبد سهام کمی درباره سبد سهام عدالت برای شما بگویم با ما همراه باشید

سبد سهام عدالت

برای بسیاری ممکن است این سؤال پیش آید که سهام عدالت چیست یا سبد سهام عدالت چگونه است. سبد سهام عدالت مجموعه‌ای از شرکت‌های دولتی می‌باشد که بخشی از سهام آنها را به مردم واگذار کرده‌اند تا به نوعی کمک معیشتی به اقشار کم در آمد جامعه باشد. در سال ۸۵ دولت توانست بخش بسیار زیادی از سهام شرکت های دولتی را به بخش خصوصی و شرکت های تعاونی واگذار نماید؛ اما ابتدا لازم بود تا قشر کم در آمد جامعه را شناسایی کند که با انجام این کار چیزی در حدودنیمی از جمعیت ایران مشمول واگذاری سهام عدالت بودند. کسانی که این سهام را دریافت کردند افرادی بودن که تحت پوشش خیریه هایی مانند کمیته امداد و همینطور بهزیستی بوده و تمامی آنها سود ناشی از فعالیت های شرکت‌ها و مؤسسات نام برده را تا پایان سال ۹۶ دریافت کردند. روستاییان و عشایر نیز دیگر گروهی بودند که توانستند از این سهام بهره‌مند شوند. همچنین کارگران فصلی و حتی خبرنگاران و زنان بی سرپرست نیز توانستند از عملکرد شرکت ها در سال ۹۵ تا ۹۶ سود خود را دریافت نمایند.

سبد سهام پر خطر

همانطور که قبل تر نیز به آن اشاره کردیم لازمه‌ی هر سرمایه گذاری داشتن مدیریت ریسک می‌باشد. در این سبد سهام شما با انتخاب شرکت‌هایی که ضریب بتای بالاتری دارند در عمل ریسک بالاتری را پذیرفته‌اید و به دلیل قبول این ریسک از سود و افزایش سرمایه بیشتری نیز برخوردار خواهید بود اما توجه داشته باشید که این سکه دو رو دارد. شرکت‌هایی که دارای ریسک بالاتری هستند عموماً تازه تاسیس بوده و به نوعی نوپا به حساب می‌آیند در سال‌های اخیر شرکت‌هایی که در حوزه‌های فناوری فعالیت داشته اند توانسته اند سودهای مطلوبی به سهامداران خود بدهند اما بعضی از آنها نیز نتوانسته‌اند خود را با این بازار پر رقابت هماهنگ کنند و ناچار به نابودی بوده‌اند.

با دو سبد سهامی آشنایی پیدا کردیم حال می‌پردازیم به چگونگی چیدمان سبد سهام که یکی از مهم ترین ارکان سرمایه گذاری مناسب در بازارهای مالی و بازار بورس است. هرکسی که به بازارهای مالی وارد می‌شود قصد دارد به عبارتی راه و چاه این بازارها را یاد گرفته تا بهترین بازدهی را برای سرمایه خود داشته باشد دانستن چگونگی چیدمان سبد سهام یکی از این موارد است. در ادامه با ما همراه باشید تا کمی درباره چیدمان سبد سهام به شما توضیح دهیم.

چیدمان سبد سهام

برای داشتن سبدی خوب بازده و کم ضرر باید بتوانید تمرکز خود را بر روی شاخص های بازار بورس حفظ کنید. از مواردی که می‌بایست به آن توجه ویژه ای داشته باشید شاخص کل است. در این شاخص شما می‌توانید تغییر ارزش تمامی شرکت‌هایی که در بازار بورس فعالیت دارند را مورد بررسی قرار دهید اما باید توجه داشته باشید شرکت‌هایی که بزرگ هستند تأثیر بیشتری در این شاخص خواهند داشت. یکی دیگر از شاخص‌هایی که باید مد نظر قرار بگیرد شاخص کل هم وزن است در این شاخص فارغ از اینکه شرکت مورد نظر کوچک است و یا بزرگ درصد تغییرات سهام در نظر گرفته می‌شود.

• نکته: زمانی که شاخص کل هم وزن مثبت باشد اما شاخص کل منفی باشد باید متوجه این موضوع که شاخص شرکت‌های کوچک مثبت می‌باشد در حالی که شاخص شرکت‌های بزرگ تر منفی است.

بازارهای جهانی

ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که بازارهای جهانی چه تأثیری بر اقتصاد بسته ایران می‌توانند داشته باشند. باید در نظر داشته باشید که به طور مثال زمانی که در بازارهای جهانی قیمت طلا و نقره و سایر فلزات ارزشمند دستخوش تغییراتی می‌شود به طور قطع در ایران و در بازار سرمایه شاخص این موارد و شرکت‌هایی که وابسته به آن‌ها می‌باشند نیز تغییر خواهد کرد. پس زمانی که قصد دارید سبد سهم خود را بچینید به این موارد باید اشراف کامل داشته باشید تا سرمایه گذاری هوشمندانه‌ای انجام دهید.

سرمایه گذاری در صندوق‌های قابل معامله

صندوق‌هایی که در بازار بورس طیف وسیعی از سهم‌های مختلف را خرید و فروش می‌کنند نیز به عنوان صندوق‌های ETF در بورس معامله می‌شوند. شما می‌توانید با خریداری سهام این صندوق‌ها پول خود را در اختیار کارشناسان و کسانی که به نوعی در این بازار خبره هستند قرار داده و از آنها سود دریافت کنید.

صنایع پر بازده

بسیاری از کسانی که دربازارهای ملی خبره هستند بر این اعتقاد دارند که تنها با انتخاب بخشی از سهم‌های شرکت‌های بزرگ نمی‌توان کمک چندانی در افزایش سرمایه بکند. این به آن معنا است که علاوه بر تشکیل پرتفو سبد سهام باید به این موضوع نیز توجه داشته باشید که از صنایع پر بازده استفاده کنید که می‌دانید آینده‌ مناسبی پیش روی آن‌ها قرار دارد. اگر به طور مثال تمام پرتفوی خود را از شرکت‌هایی که در بخش فنّاوری قرار دارند انتخاب کرده‌‌اید بهتر است که در رفتارهای معاملاتی خود تجدید نظر کنید. به این دلیل که اگر اتفاقی برای شرکت‌های فعال در حوزه فنّاوری رخ دهد که به ضرر این صنعت باشد و درعین ‌حال تمام سهم‌های شما هم در این صنعت قرار داشته باشد شما با دستان خود ریسک بزرگی را در سبد سهامی خود قرار داده‌ید که ممکن است جبران آن سالها به طول بیانجامد‌‌اید که ممکن است جبران آن سال‌ها به طول بیانجامد.

• نکته: نکته‌ای که باقی می‌ماند این است که اگر سهم شرکت‌های فنّاوری را در کنار سهم شرکت‌های فلزی و همینطور صنایع مخابراتی تهیه کنید، ریسک فعالیت‌های اقتصادی شما تا حد بسیار زیادی کم شود. به همین دلیل است که توصیه می‌شود گزیده‌ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب کنید.

مزیت‌های تشکیل سبد سهام

یکی از اصلی ترین مزیت‌هایی که تشکیل سبد سهام می‌تواند برای شما داشته باشد این است که سبد سهام با داشتن تعداد و انواع مختلفی از سهام‌های مختلف شرکت‌های متنوع این امکان را برای شما فراهم خواهد کرد تا بتوانید از مدیریت سرمایه بسیار مطلوبی بهره ببرید. به این صورت که در انتها شما تنها برآیند و مجموعه سودها و ضررهای خود را مد نظر قرار می‌دهید. قبل از بررسی استراتژی سهم‌های بنیادی باید تعریفی از این سهم‌ها داشته باشیم. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره سهم‌های بنیادی بیشتر بدانید.

سهم‌های بنیادی چه هستند؟

همواره داشتن استراتژی و برنامه ریزی برای انجام هرکاری می‌تواند برای شما موفقیت‌های بیشماری را در پی داشته باشد بازار سرمایه نیز از این قاعده مستثنا نمی‌باشد. در صورتی که شما بتوانید یک استراتژی مناسب و فکر شده را با خود همراه داشته باشید می‌توانید در این بازار موفق باشید. از همین رو برای داشتن چنین استراتژی لازم است تا:

1. سهم‌های شرکت‌های موفق و آینده دار و خوب بازده را با استفاده از روشهای حرفه‌ای تجزیه و تحلیل کنید. برای انتخاب چنین سهامی لازم است که تمامی فاکتورها اعم از مالی و همینطور آینده‌ تجاری و اقتصادی آن شرکت و همینطور میزان سرمایه و سود دهی آن تا آن زمان و مواردی از این دست را به درستی مورد بررسی قرار داده و اطلاعات مفیدی را به دست آورید.
2. از طرف دیگر لازم است که برای انتخاب سهام فرد خریدار شناخت مناسبی از خود داشته باشد و با خصوصیات اخلاقی خود آشنایی کامل داشته باشد؛ و همینطور سودی را که قصد دارد از این بازار را دریافت کند را مد نظر قرار دهد.
3. از دیگر مواردی که باید نسبت به انجام آن مسر باشید تحلیل بنیادی سهام می باشد. با این روش شما می‌توانید سهام بنیادی بسیار مناسب و خوب را انتخاب نمایید. تحلیل بنیادی سهام یک شرکت دربردارنده تحلیل‌های مالی و همینطور چگونگی مدیریت آن شرکت و همچنین جایگاه رقابتی شرکت می باشد که از این بابت دارای اهمیت بسیار زیادی است. در این روش اساس پیش بینی بر واقعیت وجودی شرکت قرار داده شده است.

در آخر باید گفت که سهمی که از روش‌های تحلیل‌های بنیادی خریداری می‌شود سهام بنیادی نام می‌گیرد و بر اساس عقیده‌ی بسیاری از تحلیلگران سود آوری شرکت‌ها و به طور کلی تغییراتی که در بازدهی آنها حاصل می‌شود در نتیجه‌ تغییرات رویکردی است که در سیاست‌ها و ساختار آنها ایجاد می‌شود از همین رو به‌ سهمی که از روش‌های بنیادی خرید و فروش می‌شود سهام بنیادی می‌گویند.

حال خواهیم پرداخت به استراتژی انتخاب سهام سهم‌های بنیادی

استراتژی انتخاب سهام سهم‌های بنیادی

برای داشتن سهام بنیادی ابتدا لازم است تا زمان ورود مناسب برای خرید چنین سهامی را مورد بررسی قرار دهید. برای انجام چنین کاری لازم است که اقتصاد خرد و کلان کشور را مورد بررسی قرار داده و با سیگنال‌های مثبت و منفی که از آنها دریافت می‌کنید اقدام به خرید و یا فروش آن کنید. در قدم بعدی اولین کاری که باید انجام دهید بررسی صنایع مختلف است که بتوان از آنها فهمید کدام صنایع می‌توانند آینده‌ی بهتر و مناسب تری را برای خود و سهامداران رقم بزنند. در بخش آخر نیز اگر کسی که قصد سرمایه گذاری دارد زمان ورود مناسب و همینطور صنایع مورد نظر خود را پیدا کرد می‌بایست که با تحلیل اساسی در راستای انتخاب سهم بنیادی در سطح یک شرکت که شامل تحلیل عوامل اصلی مالی از جمله سودآوری از صنعت و شرکت و موسسه مورد نظر را برای تعیین ارزش ذاتی آن است سهم های بنیادی را انتخاب کند.

بهترین روش انتخاب سبد سهام

قبل از آنکه به این مقوله بپردازیم لازم است که به ارئه اطلاعاتی درباره انواع ریسک در انتخاب سبد سهامی بپردازیم. اولی ریسک سیستماتیک و دیگری ریسک غیر سیستماتیک است. در ادامه با ما باشید تا با این دو مفهوم آشنا شوید.

ریسک سیستماتیک به ریسکی گفته می‌شود که در اثر بروز مسائل و مشکلات مختلف اقتصادی ایجاد می‌شود و یک سهم خاص را شامل نمی‌شود بلکه تمامی بازار سرمایه را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد؛ اما در طرف دیگر ماجرا ریسک غیر سیستماتیک است و به ریسکی گفته می‌شود که مربوط به یک موسسه و شرکت خاص بوده و تنها گریبان گیر همان شرکت می‌باشد.

اما برای انتخاب بهترین روش سبد سهام باید نکات زیرا را در نظر گرفت.

• بیش از دو صنعت را در سبد سهامی خود قرار دهید.
• میزان سرمایه گذاری خود را در سهام های مختلف به درستی انتخاب کنید. باید به این میزان توجه داشته باشید که چه مقدار از سرمایه خود را در هر سهم قرار خواهید داد این موضوع می‌تواند در طولانی مدت برای شما تأثیرگذار باشد.
• سرمایه خود را در بین ۵ تا ۱۰ سهم تقسیم کنید زیرا این امر به مدیریت ریسک شما می‌تواند تا حد بسیار زیادی کمک کند.

در آخر به این نتیجه می‌رسیم که بازارهای سرمایه بسیار جذاب و دوست داشتنی هستند اما زمانی که اطلاعات کافی و به روزی نداشته باشید بسیار ترسناک خواهند شد.

برای داشتن سرمایه گذاری موفق در بازار بورس ایران مقالات آموزشی ما را در زمینه آموزش بورس و آموزش سرمایه گذاری دنبال کنید.