سرانه خرید حقیقی چیست؟

این روزها همه جا صحبت از بورس است. بدون شک، وضعیت اقتصادی را در نظر نگیریم، هر فردی دوست دارد از سرمایه خود به بهترین شکل استفاده کند. بورس یکی از بهترین منابع درآمدی برای افرادی است که آگاهانه وارد آن می‌شوند و صبور هستند.اگر هنوز در ابتدای کار هستید و با خیلی از مسائل آشنا نیستید، در این مطلب همراه ما باشید چون به سوالات متعددی از جمله سرانه خرید حقیقی چیست؟ پاسخ خواهیم داد.

تعریف سهام و سهامدار

سهام جزو انواع اوراق بهادار محسوب می‌شود که خود این اوراق یک ابزار مالی است. ساده‌تر بگوییم با پرداخت مبلغی مشخص می‌توانید صاحب سهام یک شرکت شوید و با توجه به مقدار سهامی که در اختیار دارید، جزو مالکان آن شرکت محسوب شوید.

در حقیقت، اگر تمامی دارایی شرکتی را به بخش‌های یکسان تقسیم کنیم، به هر کدام یک سهم گفته می‌شود. مالکیت یک شرکت خارج از بازار بورس به سرمایه فراوانی نیاز دارد.

توضیح مفهوم ارزش اسمی و بازاری سهام

هر سهم دو ارزش اسمی و بازاری دارد. ارزش اسمی در ایران برابر با صد تومان است. به عنوان مثال، شرکتی که به تازگی افتتاح شده است و قصد ورود به بورس اوراق بهادار دارد، برای تعیین تعداد سهام و ارزش‌گذاری باید مقدار سرمایه را به 100 تومان تقسیم کند.

سپس تعداد سهام کل به دست می‌آید و بعد  از آن ارزش بازاری سهم طبق عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. به عبارت دیگر، قیمت روزانه هر سهم، قیمت بازاری آن است.

مفهوم شخص حقیقی و حقوقی

سهامداران بورس در دو دسته حقیقی یا خرد و حقوقی یا عمده قرار می‌گیرند که در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم.

سهامدار یا شخص حقیقی

تمامی افراد یک هویت جداگانه دارند و به آن‌ها یک فرد حقیقی گفته می‌شود. بنابراین، هر کدام از ما اگر سهام یک شرکتی را بخریم، یک سهامدار حقیقی خواهیم بود. برای انجام این کار باید یک کد بورسی بگیریم و معامله کنیم.

سهامدار یا شخص حقوقی

دسته دوم سهامداران، حقوقی هستند. گاهی افراد حقیقی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و جدا از شخصیت فردی خود مجموعه‌ای مستقل مانند شرکت، نهاد یا سازمان تشکیل می‌دهند.

این مجموعه یک شخصیت اعتباری به همراه نام و نشان جداگانه دارد، بنابراین اسم آن را شخص حقوقی می‌گویند. به عنوان مثال، شرکت گلریز یک شخص حقوقی است. این اشخاص حقوقی تحت افراد حقیقی به اسم هیئت مدیره اداره می‌شوند و می‌توانند مانند اشخاص حقیقی یک کد بورسی داشته باشند.

فعالیت شرکت‌ها در بورس به این شکل است. شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبدگردانی، کارگزاری‌ها جزو نهادهای فعال مالی در بازار سرمایه محسوب می‌شوند که یک شخص حقوقی نیز هستند.

تفکر اشخاص حقیقی برای فعالیت در بورس

همانطور که توضیح داده شد، اشخاص حقوقی به صورت مجزا در بورس معامله می‌کنند. آن‌ها نگاه کوتاه مدتی به بازار سهام دارند و بنابراین خرید و فروش آن‌ها می‌تواند هیجانی و طبق شایعات بازار یا حتی تحلیل‌های فردی باشد.

منظور ما این نیست که سهامداران حقیقی معامله‌گران بدی هستند، ولی اکثر آن‌ها در بورس رفتار حرفه‌ای از خود نشان نمی‌دهند.

در ادامه توضیح می‌دهیم چرا رفتار این گروه از سهامداران می‌تواند بازار سهام را آشفته کند، ولی از طرفی بررسی آن بسیار مهم است. به همین علت همیشه به اشخاص حقیقی توصیه می‌شود زمان ورود به بازار بورس یا توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری این کار را انجام دهند یا با افراد حرفه‌ای و تحلیلگر کارشناس مشورت کنند.

 تفکر اشخاص حقوقی برای فعالیت در بورس

برخلاف دسته قبل، اشخاص حقوقی یک نگاه طولانی و اساسی به بورس و خرید و فروش سهام دارند. این افراد در قالب تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای در بورس فعالیت می‌کنند و حرکت آن‌ها در بازار همسو با کلیات بازار است.

آن‌ها می‌دانند برای حفظ تعادل بازار باید در روزهای منفی خریدار و در روزهای مثبت فروشنده باشند.

عمدتا به دلیل بودجه، حجم دادوستدهای اشخاص حقوقی در مقایسه با اشخاص حقیقی بیشتر است و زمان معامله هوش هیجانی بالایی از خود نشان می‌دهند.

تدبیر سهامداران حقوقی در بازار بورس ایران

سرمایه‌گذاری مانند یک ماجراجویی پر ریسک است و اگر به همراه آن تحلیل صحیح نباشد، نتیجه مطلوب به دست نخواهد آمد. افراد حتی با انتخاب‌ها و رفتار اشتباه خود در روزهای مثبت بازار سهام ضرر کرده‌اند.

بنابراین، هر دو گروه سهامداران باید سهامی را انتخاب کنند که به معنای واقعی ارزشمند باشد. سهامداران حقوقی با توجه به ماهیت شرکتی خود باید زمان معامله تصمیم‌های مناسبی بگیرند چون باید جوابگو باشند.

اشخاص حقوقی برای جلوگیری از ضرر یک تیم تحلیلگر دارند و نقشی به اسم بازارگردان برای آن‌ها تعریف می‌شود.

اما بازارگردان کیست؟

بازارگردانی به معنای خرید و فروش سهام برای گردش نقدینگی در بازار است، در نتیجه عرضه و تقاضا بالا می‌روند و اشخاص حقیقی و حقوقی سهام را خرید و فروش می‌کنند.

وظیفه اصلی بازارگردان بالا بردن نقدشوندگی سهام و پایین آوردن دامنه نوسان قیمت آن‌ها است.

آیا اشخاص حقوقی بازارگردان هستند؟

به ادعای برخی از کارشناسان سهامداران حقوقی در نقش بازارگردان نمی‌توانند وظایف خود را صحیح انجام دهند و باید نهاد دیگری مسئول آن باشد.

علت منابع سهامداران حقیقی است، چون این احتمال وجود دارد به علت تحلیل دقیق و هوشمندانه بازار از سرنوشت سهام شرکت‌ها باخبر شوند و واکنش نشان دهند.

در مورد معاملات خریداران حقوقی باید گفت تعدادی از این افراد ممکن است مقدار اندکی از سهام یک شرکت را داشته باشند، ولی سایرین با خرید مقدار بالایی از سهام شرکتی می‌توانند با تعیین قیمت و بهای هر سهم، خرید و فروش آن را در جهت خاصی سوق دهند.

تعریف میزان مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی

میزان مشارکت به معنای مقدار معاملاتی است که اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به یکدیگر در بورس انجام می‌دهند. به عنوان مثال، مقدار مشارکت سهامداران حقیقی در روز سوم خرداد از سهامداران حقوقی بیشتر بود.

تعریف تغییر مالکیت‌های بورس

تغییر مالکیت نشان می‌دهد کدام گروه بیشتر فروشنده و خریدار بودند. به عنوان مثال اگر بگویند در روز 30 مهر تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بوده است، یعنی نقدینگی از سبد سهام سهامداران حقوقی به سبد سهام سهامداران حقیقی انتقال یافته است.

به زبان ساده‌تر، سهامداران حقوقی بیشتر فروشنده و دسته دیگر خریدار بودند.

تشخیص ارزش معاملات کل و خرد بورس

ارزش کل معاملات سهام، مجموع تمام خرید و فروش‌های اشخاص حقیقی و حقوقی است. ولی اگر بگویند ارزش معاملات خرد این مقدار شده است، یعنی ارزش معاملات عمده، اوراق مشارکت و دادوستدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری.

آیا رفتار سهامداران حقوقی معنای خاصی دارد؟

شاید با توجه به صحبت‌های بالا فکر کنید چون اشخاص حقوقی حجم معاملات و سرمایه فراوانی در بورس دارند و از تیم کارشناس و تحلیلگر حرفه‌ای استفاده می‌کنند، زودتر از  سایرین از اخبار شرکت‌ها اطلاع به دست می‌آورند و رفتار آن‌ها مانند یک سیگنال در بازار است.

بنابراین خریداران حقیقی نیز باید از آن‌ها تبعیت کنند. ولی بهتر است ابتدا به موارد زیر دقت کنید:

چرا یک سهامدار حقوقی باید سهم بخرد؟

علت این تصمیم دو فرضیه به همراه دارد: 1) شخص حقوقی با بررسی سهام یک شرکت طبق شاخص‌های گوناگون، نتیجه گرفته است قیمت فعلی آن مناسب است و خرید را انجام می‌دهد. 2) سهامدار حقوقی قصد حمایت از سهام را دارد، بنابراین با خرید و فروش آن به تعادل بازار کمک می‌کند و جلوی نوسانات شدید را می‌گیرد.

نکته دیگری که نباید از یاد ببرید این است که شرکت‌های حقوقی تحلیلگران متفاوتی دارند که تفکر آن‌ها می‌تواند متفاوت از دیگری باشد. در هر صورت، همیشه امکان اشتباه انسان وجود دارد و حتی نادیده گرفتن یک خبر کوچک می‌تواند روی ارزش یک سهم تاثیر بگذارد.

به عبارت دیگر تحلیل سهامداران حقوقی همیشه درست نیست و سهامداران حقیقی نیز همیشه ضعیف عمل نمی‌کنند.

آیا باید مانند سهامداران حقوقی فروشنده یک سهم باشیم؟

این تفکر اشتباه است. چون گاهی شرکت حقوقی برای تامین نقدینگی خود به هر دلیلی باید نسبت به فروش سهام اقدام کند. از طرفی ممکن است سود مورد نظر خود را به دست آورده باشد و با توجه به سهم توان سودهی سهام تصمیم به فروش بگیرد.

به عبارت دیگر نمی‌توان و نباید براساس رفتار آن‌ها تصمیم به عمل گرفت.

خب، حالا که با مفهوم شخص حقیقی و حقوقی کاملا آشنا شدید، بهتر است یک سری نکات مهم دیگر را نیز توضیح دهیم.

سرانه خرید حقیقی چیست؟ چرا مهم است؟

سرانه خرید میانگین خرید هر شخص حقوقی و حقیقی را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر سرانه خرید حقیقی ارزش ریالی سهامی است که هر کد حقیقی به صورت میانگین خریده است. به همین شکل، سرانه فروش حقیقی به ارزش ریالی سهامی اشاره می‌کند که هر کد حقیقی به طور میانگین فروخته است.

به عنوان مثال، اگر بگوییم سرانه خرید حقیقی در سهم فلان شرکت 91 میلیون ریال است، یعنی هر شخص حقیقی در روز معاملاتی 91 میلیون پول وارد این سهم کرده است.

سرانه خرید اشخاص حقوقی را نیز می‌توان محاسبه کرد، ولی موثر نیست. در گذشته مقدار خرید حقوقی معیار خوبی برای آینده و رشد یک سهم بود، ولی افراد حقوقی برای جلوگیری از نشان دادن سیاست خود تصمیم گرفتند از کدهای حقیقی استفاده کنند. همین قضیه اهمیت سرانه خرید حقیقی را به خوبی نشان می‌دهد.

ولی قبل از توضیح محاسبه سرانه خرید و فروش بهتر است یکسری مسائل دیگر را نیز توضیح دهیم.

آشنایی با وب‌سایت TSETMC

یقینا در بین سایت‌های مربوط به بورس پرکاربردترین و محبوب‌تریت آن‌ها سایت TSETMC یا مدیریت فناوری بورس تهران (Tehran Securities Exchange Technology Management Co) است.

فعالیت این شرکت در قالب یکی از شرکت‌های مجموعه سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای ارائه خدمات به چرخه کامل «معاملات الکترونیکی» ابزارهای مالی به ارکان بازار سرمایه است.

این شرکت برای بالا بردن سطح خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه، سامانه مدیریت کیفیت طبق استاندارد ISO9001-2008 را انتخاب کرده است. ساده‌تر بگوییم، در پنل این سایت معاملات سهامداران بازار نشان داده می‌شود و به راحتی می‌توانید فرآیند معاملات را از شروع تا پایان زمان آن ببینید.

با استفاده از سایت TSETMC می‌توانید به عنوان سرمایه‌گذار اطلاعات کاملی از معاملات روزانه سهام به دست آورید و براساس متغیرهای این سایت در مورد خرید و فروش تصمیم بگیرید و تمامی آن‌ها مشمول تابلوخوانی است که در ادامه با آن آشنا می‌شویم.

تعریف تابلوخوانی در بورس

برای این که پس از ورد به بازار بورس یک سرمایه‌گذار موفق باشید، باید بتوانید روی تابلوخوانی به عنوان مثال برای بررسی کامل تابلو بورس تهران و آگاهی از قیمت سهام لحظه‌ای تسلط به دست بیاورید.

تابلوخوانی به معنای بررسی تابلو یک نماد در بورس برای بررسی تصمیم‌ها و معاملات سهامداران حقیقی و حقوقی است. به عبارت دیگر می‌توانید به کمک آن روندها و جهت معاملات و همچنین تغییر در سهامدار عمده را به همراه حجم معاملات شناسایی و تحلیل کنید.

به اعتقاد خیلی از افراد تابلوخوانی در بورس یک ابزار مبتکرانه برای تحلیل بنیادی یا تکنیکال نیست، بلکه بیشتر جنبه روانشناسی بورس را نشان می‌دهد. شما با بررسی روزانه، هفتگی و ماهیانه تابلو نمادها در بورس می‌توانید از بسیاری از افراد جلوتر باشید و موفقیت مالی خود در بورس را تضمین کنید.

پیشنهاد می کنیم مقاله تابلو خوانی در بورس را برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.

بعضی از نکات مهم تابلوخوانی

• یکی از عوامل بسیار مهم در استقبال یا بی‌تفاوتی نسبت به یک نماد در یک بازه زمانی (هفته، ماه یا سال) حجم معاملات است. سهمی که حجم معاملات آن بالا نیست، الزاما سیگنال ورود یا خروج محسوب نمی‌شود و باید در کنار دیگر موارد مانند پول هوشمند و نمودار سهم تحلیل شود.
• یک تابلوخوان حرفه‌ای می‌داند ورود پول هوشمند به بازار ممکن است بیشتر از چند هفته طول بکشد.
• بازی‌گردان نمادها صبر بالایی دارند. آن‌ها با کمک روانشناسی بازار، دستکاری قیمت و تحلیل عالی نمودار سهم، سهامداران آماتور را مجبور به اشتباهات محاسباتی می‌کنند تا سهامدار کم تحمل از سهم بیرون برود.
• خرید یا فروش یک سهم توسط شخص حقوقی ارزش یا بی‌ارزشی آن را نشان نمی‌دهد.
• اگر حجم پول ورودی در نقطه حمایت سهم با حجم پول خروجی در مقاومت سهم، برابر باشد. یعنی بازی‌گردان سهم عوض نشده است.
• باید به افزایش یا کاهش فراوان حجم معاملاتی یک سهم در یک بازه زمانی مشخص، توجه کرد.
• یکی از تکنیک‌های تابلوخوانی بررسی حجم پول خروجی از سهم در مقایسه با حجم پول ورودی است.

در بالا لغتی به اسم «پول هوشمند» را نام بردم. اجازه دهید این موضوع مهم در بورس را نیز توضیح دهم.

پول هوشمند چیست؟

پول هوشمند به سرمایه‌ای می‌گویند که سرمایه‌گذاران و متخصصان بزرگ مالی، شرکت‌های سرمایه‌گذاران، متخصصان بازار و غیره برای ایجاد روندهای بزرگ قیمتی در سهم وارد بازار می‌کنند.

این افراد درک بالایی از نیازهای بازار دارند. از طرفی منابع اطلاعاتی بسیار خوب و بیشتر آن‌ها باعث می‌شود که بتوانند با توان بالای خود جهت حرکت سهم را مشخص کنند.

پول هوشمند به قدری بزرگ است که می‌تواند حتی به صورت غیرطبیعی روند قیمت یک سهم را عوض کند و تاثیرات قابل توجهی روی بازار بگذارد. ورود پول هوشمند به بازار به معنای تاثیرگذاری روی دیگر قسمت‌های آن و بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت‎ها است.

به عبارت دیگر، شما با تحلیل درست بازار می‌توانید پول هوشمند را تشخیص دهید و سود خوبی کنید.

حالا مجددا به اهمیت سرانه خرید حقیقی بر می‌گردیم تا ببینیم چه ربطی به پول هوشمند دارد.

نحوه محاسبه سرانه خرید یا فروش

• وارد سایت سازمان بورس شوید و نماد مورد نظرتان را جستجو کنید تا تابلوی سهم را ببینید. در این تابلو ابتدا حجم معاملات را با حجم میانگین ماه مقایسه کنید، اگر حجم ابتدایی از حجم دوم 2 برابر یا بیشتر از 2 برابر بود، به مرحله بعد بروید. این حجم سنگین معامله در سهم مشخص می‌کند قرار است اتفاقی بیافتد.
• در مرحله قبل باید حجم خرید اشخصاص حقوقی و حقیقی و همچنان تعداد آن‎ها را ببینید. اگر این اطلاعات در تابلوی سهم برایتان دیده نمی‌شود، سربرگ «حقیقی و حقوقی» را نگاه کنید. بدون شک ما با حقوقی‌ها کاری نداریم و هدف ما بررسی سرانه خرید حقیقی است.
• حجم خرید اشخاصی حقیقی را بر تعداد آن‎ها تقسیم کنید تا سرانه خرید به دست آید (سرانه فروش را نیز محاسبه کنید).
• با به دست آوردن این دو عدد، سرانه خرید را به سرانه فروش تقسیم کنید. اگر عدد نهایی بزرگتر از یک باشد، به احتمال خیلی زیاد پول هوشمند وارد سهم شده است و اگر کمتر باشد، خروح پول از سهم رخ داده است.

در پایان فراموش نکنید بورس دنیای عظیمی با رازها و ترفندهای فراوان است و حتما با احتیاط وارد آن شوید.