شرایط خرید ETF های دولتی

واژه ETF مخفف عبارت Exchange Traded Fund می باشد که به معنی صندوق سرمایه گذاری قابل معامله می باشد. این صندوق ها در بورس معامله می شوند و به دلیل شرایط و مزایایی که دارند از محبوبیت خاصی در میان سرمایه گذاران بورس برخوردار هستند. در این مطلب در خصوص ETF ها اطلاعاتی ارائه داده و سپس شرایط خرید ETF های دولتی را مورد بررسی قرار میدهیم.

ETF  چیست

همانطور که گفتیم این واژه مخفف عبارت Exchange Traded fund و به معنی صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس می باشند. این صندوق ها در اصل نوع خاصی از اوراق بهادار هستند که خود از چندین اوراق بهادار مختلف تشکیل شده اند و در بازار بورس و به صورت روزانه قابل خرید و فروش هستند و شما هر زمان که اراده کنید می توانید تعدادی از واحد های این صندوق ها را بخرید یا بفروشید. در واقع زمانی که شما سرمایه خود را صرف خرید ETF ها میکنید پول خود را به افرادی که این صندوق ها را مدیریت میکنند سپرده اید. معمولا یک تیم از افراد با تجربه و با دانش بر این صندوق ها مدیریت میکنند و با تشکیل مجموعه ای از اوراق بهادار سعی میکنند به سود برسند.

بیشتر بخوانید : عرضه سهام های دولتی

صندوق های ETF در واقع می توانند نقطه شروع خوبی برای ورود افراد مبتدی و غیر حرفه ای به بازار بورس باشد. به بیان ساده تر افراد کار نابلد با خرید واحد های ETF سرمایه خود را به دست افراد کاربلد و حرفه ای می سپارند!

صندوق های ETF و صندوق های سرمایه گذاری مشترک در ساختار کلی نکات مشترکی دارند اما تفاوت عمده آنها در نحوه خرید و فروش این صندوق ها است. صندوق های سرمایه گذاری مشترک فقط در پایان هر روز و زمانی که NAV مشخص گردید اجازه خرید و فروش پیدا می کنند، اما صندوق های ETF هر زمان که اراده کنید می توانید نسبت به خرید یا فروش واحد های آن اقدام نمایید.

در واقع صندوق های ETF همچون سهام معامله می شود و نسبت به صندوق های سرمایه گذاری مشترک قابلیت نقدی شوندگی بالاتری دارند. از دیگر ویژگی های ETF می توان به معاف بودن از پرداخت مالیات و هزینه کمتر این صندوق ها اشاره کرد. البته این صندوق ها دارای محدودیت هایی نیز هستند. مثلا ممکن است سرمایه گذار سهام این صندوق ها را پیش از برقراری تعادل و با قیمتی متفاوت از NAV خرید و فروش کند.

مقایسه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) در مقابل بقیه صندوق ها:

مزایا و معایب

از مهم ترین مزیت های این صندوق ها معاف بودن از پرداخت مالیات به هنگام خرید و فروش واحد های آن است. علاوه بر این به دلیل اینکه امکان انجام عملیات بازارگردانی وجود دارد و میزان نقد شوندگی این صندوق ها بسیار بالا می باشد. با سرمایه گذاری در صندوق های ETF در واقع شما با صرفه جویی در زمان و هزینه، پول خود را صرف خرید سبد متنوعی از سهام شرکت های مختلف کرده اید.

از دیگر محاسن این صندوق ها سادگی در معامله می باشد که افراد مبتدی هم امکان سرمایه گذاری در این صندوق ها را دارند و با توجه به اینکه یک تیم حرفه ای همه جوانب این صندوق ها را مدیریت میکند نگرانی خاصی برای سرمایه گذاران وجود ندارد. از مزایای دیگر ETF سرعت بالای انجام معاملات است که تبدیل به نقدینگی را در معاملات واحد های این صندوق ها بالا می برد.

همچنین زمان مورد نیاز برای تصفیه این صندوق ها از صندوق های فعلی بسیار کمتر می باشد. امکان انجام معاملات این صندوق ها بصورت کاملا آنلاین را می توان به عنوان یکی دیگر از مزایای این صندوق ها نام برد به عبارت دیگر علاوه بر کارگزاری ها از طریق سامانه های خرید و فروش آنلاین نیز امکان خرید واحد های ETF را دارید.

بیشتر بخوانید: نحوه سرمایه گذاری پول

به طور کلی صندوق های ETF نسبت به صندوق های سرمایه گذاری مشترک راحت تر مورد معامله قرار می گیرند و با سرعت بالایی امکان تبدیل به پول دارند، که مورد آخر از محبوبیت خاصی بین سرمایه گذاران برخوردار است. صندوق های ETF از هر نظر به پول و نقدینگی نزدیک هستند و مانند سهام در هر لحظه قابل خرید و فروش است.

یکی از تفاوت های صندوق های ETF این است که معاملات این صندوق ها دامنه نوسان ندارد و برای معاملات آن محدودیتی قائل نیستند. از دیگر تفاوت های ETF با سایر صندوق ها این است که ارزش اوراق و دارایی های صندوق در جریان معاملات بازار به سرعت قابل به روز کردن می باشد. تفاوت دیگری که ETF را از سایر صندوق ها متمایز میکند امکان ورود و خروج آسان و سریع سرمایه در این صندوق ها است. هزینه کمتر صندوق های ETF نیز از جذابیت های این صندوق ها به شمار می رود زیرا تنها باید هزینه کارگزاری را پرداخت کنید.

معایب ETF

اما تا اینجا به مزایای ETF اشاره نمودیم. اکنون بد نیست برخی معایب این صندوق ها را برای شما بازگو کنیم. یکی از معایب این صندوق ها نیاز به سرمایه گذاری مبالغ نسبتا بالاست. به فرض اگر بصورت مداوم در حال سرمایه گذاری مبالغ کم هستید می توانید تمرکز خود را روی گزینه های بهتری بگذارید.

برخی از صندوق های ETF که خیلی کم خرید و فروش می شوند، مشکل بالا بودن اسپرد خرید و فروش دارند در این حالت شما مجبور هستید به هنگام خرید با اسپرد بالا خرید خود را انجام دهید و به هنگام فروش با اسپرد پایین واگذار کنید.

مشکل دیگر این صندوق ها خطای پیروی می باشد. در حالی که این صندوق ها پیرو شاخص های اساسی مس باشند اما امکان ایجاد اختلافات در اثر بروز مشکلات فنی وجود دارد. دیگر ایراد صندوق های ETF تاریخ واریز سرمایه شماست. به هنگام فروش صندوق های ETF معمولا تا 2 روز بعد از تاریخ معامله پول شما به حسابتان واریز میگردد.

موجودی صندوق ETF

شاید برایتان سوال پیش بیاید که محتوای یک صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست. باید بگوییم در یک صندوق ETF ممکن است ترکیب مختلفی از اموال و دارایی ها وجود داشته باشد. مثلا ممکن است یک صندوق ETF شامل مقداری طلا، مقداری پول نقد، بخشی از سهام چند شرکت، تعدادی سکه، مقداری ارز و … باشد. به عنوان مثال شما با خرید 2 درصد از واحد های این صندوق، مالک 2 درصد از هرکدام از موجودی صندوق می شوید. یعنی شما مالک 2 درصد از سکه ها، 2 درصد از پول ها و … خواهید بود.

دلیل محبوبیت این روزهای ETF چیست؟

این روز ها بازار بورس در بهترین روزهای خود به سر می برد و یکی از دلایل عمده این مساله عرضه سهام شرکت های دولتی در بازار بورس می باشد. دولت در سال 99 به جهت سیاست های اصل 44 قانون اساسی تصمیم گرفت سهام برخی شرکت های خود را در اختیار مردم قرار دهد. دولت دلیل این اقدام را ایجاد عدالت اجتماعی در میان آحاد مردم عنوان کرده است. بر اساس پیش بینی ها ارزش این عرضه چیزی در حدود 16 هزار و 500 میلیارد تومن خواهد بود. در این طرح سهام شرکت های دولتی نظیر بانک صادرات، ملت، تجارت، شرکت بیمه البرز و… به صورت صندوق های ETF عرضه می گردد. همین مساله باعث ایجاد جنب و جوش عجیبی در بازار بورس و اوراق بهادار گردیده و افراد زیادی در حال وارد کردن سرمایه خود در این راه می باشند.

چگونگی واگذاری ETF توسط دولت

شرایط خرید ETF های دولتی ساده است، بر اساس اطلاعیه صادره توسط سازمان خصوصی سازی به جهت اینکه سهام شرکت های دولتی بصورت عادلانه میان همه مردم توزیع شود. برای خرید واحد های صندوق های ETF سقف دو میلیون تومانی در نظر گرفته اند. یعنی امکان خرید واحد های ETF تا 2 میلیون تومان برای هر فرد با ملیت ایرانی وجود دارد. هر واحد از صندوق ETF به ارزش 10 هزار تومان قیمت گذاری شده است و دولت یک تخفیف 20 درصدی هم برای خریدار لحاظ میکند. با یک حساب سر انگشتی می توان نتیجه گرفت که در این طرح برای خرید هر واحد از این صندوق باید 8500 تومان هزینه کنید. تفاوت این صندوق ها با سهام عدالت در این است که سهامی به خریدار داده نشده و واحد های صندوق به وی واگذار می گردد.

عدم نیاز به کد بورسی در پیش خرید ETF

شرایط خرید ETF های دولتی : اگر قصد ورود به دنیای بورس و بازار سهام را دارید و میخواهید با سرمایه گذاری در این بازار به سود آوری برسید. اولین قدم داشتن کد بورسی است. بدین منظور ابتدا به سامانه سجام مراجعه و در این سامانه ثبت نام میکنید. سجام به معنی “سامانه جامع اطلاعات مشتریان” بورس و اوراق بهادار می باشد. پس از ثبت نام از طرف سایت یک کد رهگیری به شما داده می شود که باید جهت احراز هویت به همراه این کد به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه نمایید. سپس با عضویت در یک صندوق سرمایه گذاری مشترک، کد بورسی به شما تخصیص داده می شود.

پس از طی نمودن این مراحل امکان خرید و فروش با نام شما و با سرمایه شما ممکن میشود. انجام همه این مراحل در زمان کوتاه پیش رو امکان پذیر نیست. جالب است بدانید با هدف عرضه عادلانه سهام دولت تصمیم گرفته اجازه دهد افراد صرفا با کد ملی و بدون هیچ گونه کد بورسی سفارش خود را ثبت کنند تا از عرضه اولیه جا نمانند، سپس در زمان مقتضی نسبت به دریافت کد بورسی اقدام نمایند.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق ETF دولتی

بر اساس اعلام سازمان خصوصی سازی متقاضیان از تازیخ 14 تا 31 اردیبهشت ماه سال جاری برای ثبت سفارش صندوق ETF  مهلت دارند. شرایط خرید ETF های دولتی با توجه به توضیحات بالا و امکان خرید با کد ملی مراحل انجام این کار بسیار آسان بوده و جهت جلوگیری از ایجاد مشکل در این زمینه فروش واحد های صندوق فقط به افراد با کد حقیقی انجام می شود و افراد حقوقی امکان خرید ندارند.

با این تفاسیر فقط لازم است که یا بصورت حضوری و از طریق کارگزاری ها و یا به صورت آنلاین و از طریق سامانه های انجام معاملات بورس یا از طریق بانک های تجارت، ملت و … ثبت نام نمایید. همان طور که گفته شد با هر کد ملی میتوانید تا شقف 2 میلیون تومان ثبت سفارش نمایید. لازم به ذکر است که پس از خرید واحد های ETF به مدت دو ماه اجازه خرید و فروش آن صادر نمی شود هرچند که بر اساس نظر متخصصان بورس نباید به این زودی به دنبال سود آوری این سهام باشید و سود آور شدن این صندوق به گذشت زمان نیاز دارد.

مشخصات لازم و شرایط خرید ETF های دولتی

جهت ثبت نام و سفارش در مرحله پیش خرید صندوق ETF به نام و نام خانوادگی شخص خریدار، کد ملی همان شخص، شماره تلفن همراه با سیم کارت به نام شخص خریدار و کد پستی محل زندگی وی نیاز است

طریقه محاسبه قیمت واحد های صندوق ETF

قیمت هر واحد صندوق ETF  ثابت نیست و در روز آغاز پذیره نویسی بر اساس میانگین قیمت سهام موجود در صندوق در 30 روز گذشته، قیمت هر واحد تعیین می گردد. که از این قیمت 20 درصد هم دولت تخفیف شامل حال خریداران می کند. از کل مبلغ دارایی هر شخص به میزان          5 واحد درصد جهت انجام عملیات بازارگردانی در صندوق نگه داشته می شود.

سرمایه گذاری در ETF مناسب کدام دسته از افراد است؟

اگر بخواهیم نگاه کلی داشته باشیم مالکیت واحد های صندوق ETF که دارای طیف متنوعی از انواع سهام میباشد به هر کسی که علاقه مند به سرمایه گذاری در بورس می باشد توصیه می گردد. خیلی افراد هستند که سرمایه گذاری در یک سهام خاص را ریسک بالایی میدانند و این ایده بسیار درست است و در صورت سرمایه گذاری در یک سهام خاص باید حتما دانش کافی جهت این کار را داشته باشید اما صندوق های ETF به دلیل متنوع بودن سهام و البته نظارت یک تیم حرفه ای بر آن از احتمال بیشتری برای و د اوری برخوردار هستند. البته فراموش نکنیم که سرمایه گذاری در ETF ها مناسب کسانی است که قصد سرمایه گذاری میان مدت یا بلند مدت دارند و اگر به دنبال سودآوری در کوتاه مدت هستید شاید ETF برای شما گزینه مناسبی نباشد.

چگونگی حصول اطمینان از اعتبار صندوق ETF

در حالت عادی شما با مراجعه به مدیر یک صندوق اقدام به خرید واحد های آن میکنید که در این حالت اطمینان نمودن به مدیر صندوق کار خیلی ساده ای نیست. اما در ETF ها با توجه به انجام معاملات در بورس، پیش از ورود صندوق به بورس پیگیری ها و کنترل های مورد نیاز توسط سازمان بورس به انجام رسیده است. به همین دلیل حتی افراد تازه کار هم با مشکل عدم اطمینان به صندوق مواجه نخواهند شد.