انواع سرمایه گذاری

سرمایه‎گ ذاری انجام هر کاری است که شاید فورا سود و فایده‎ای در بر نداشته باشد، اما در آینده می‎تواند بازده مناسبی فراهم کند. سرمایه‎گذاری مصادیق مختلفی دارد. یادگیری زبان انگلیسی، گذراندن دوره های آموزشی مختلف، راه اندازی کارخانه، سرمایه‎گذاری مالی و بسیاری موارد دیگر، همه نوعی سرمایه گذاری هستند. آن نوع از سرمایه‎گذاری که در این گفتار مد نظر ما قرار دارد، سرمایه‎ گذاری مالی است.

سرمایه گذاری مالی

به استفاده از وجوه و منابع مالی در راهی که بتواند در آینده سود‎ده باشد، سرمایه‎گذاری مالی گفته می‎شود. برای این کار، شما بازار‎های مختلفی را پیش روی خود دارید که اگر با دانش و آگاهی جامع وارد هر یک از این بازارها بشوید، می‎توانید سرمایه‎گذاری موفق داشته باشید.

برای سرمایه‎گذاری شما می‎توانید خودتان وارد عمل شوید و مستقیما سرمایه‎گذاری را انجام دهید یا اینکه این کار را بر عهده بر فرد یا مجموعه‎ای قرار دهید. به نوع اول سرمایه‎گذاری مستقیم و به نوع دوم، سرمایه‎گذاری غیرمستقیم گفته می‎شود.

از نظر زمانی، سرمایه‎گذاری می‎تواند کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت باشد. معمولا ریسک سرمایه‎گذاری‎های بلند مدت کمتر و بازده آنها بیشتر است، هرچند این یک اصل الزامی نیست.

گزینه‎های سرمایه‎گذاری بسیار متنوع هستند. این موارد از نظر ریسک و بازده با هم تفاوت‎هایی دارند که در ادامه به اختصار و در مقالات بعدی به شکل تخصصی راجع به آنها بحث خواهیم کرد.

1. بورس

شاید زمانی که در حال مطالعه این متن بودید، اولین گزینه سرمایه‎گذاری که به ذهنتان رسید، بورس بود. بورس را می‎توان به یک فروشگاه بزرگ تشبیه کرد که تنوع محصولات فراوانی دارد. اشخاص حقیقی و حقوقی امکان فعالیت در این بازار را دارند. بورس ایران خود چند حوزه دارد:

• بورس اوراق بهادار

این حوزه، همان بورسی است که اغلب مد نظر عموم جامعه است که در آن سهام شرکت ها، حق تقدم، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی، اوراق مشارکت و صکوک(دو مورد آخر را اوراق بدهی نیز می‎گویند) معامله می‎شود.

• فرابورس

سهام و اوراق مربوطه شرکت‎هایی که واجد شرایط ورود به بازار بورس نیستند، در این بازار معامله می‎شود.

• بورس کالا

بازاری است که در آن کالاهایی نظیر صندوق‎های کالا، محصولات صنعتی، محصولات معدنی، محصولات پتروشیمی و کشاورزی را معامله کنید.

• بورس انرژی

از آنجایی که کشور ما از لحاظ منابع انرژی، جزء کشورهای غنی به حساب می‎آید، این بازار یکی از بازارهای مهم است که در آن مواردی چون نفت،گاز، بنزین، برق و اوراق مربوطه معامله می‎شوند.

2. ارز‎های دیجیتال

ارزهای دیجیتال مدتی است که توجه‎ها را به سوی خود جلب کرده است و دلیل آن هم بازدهی فوق‎العاده‎‎‎ در این مدت بوده است. بیت‎کوین در ابتدای سال 2020 قیمتی در حدود 7200 دلار داشت و در انتهای سال به 33000 هزار دلار رسید،یعنی 350% رشد آن هم در یک سال!. در همین سال ارز اتریوم در ابتدای سال با قیمت 130 دلار، در انتهای سال به قیمت 1200 دلار رسید. سایر ارزها نیز در این مدت رشدهای چشمگیری داشته‎اند. برای سرمایه‎گذاری در ارزهای دیجیتال شما می‎توانید در صرافی‎های آنلاین ایرانی و خارج اقدام به خرید آنها کرده و آنها را ذخیره کنید. همچنان در صرافی‎هایی نظیر Binance یا Coinbase می‎توانید به معاملات دو طرفه و اهرمی نیز بپردازید که در مقالات آینده با جزئیات بیشتر در رابطه با آنها بحث خواهیم کرد. به عقیده برخی از فعالان بازارهای مالی و تحلیلگران اقتصادی، آینده جهان پیوند تنگاتنگی با این ارزها دارد. انتظار می‎رود که این بازار آینده بسیار روشنی داشته باشد.

3. طلا و فلزات گرانبها

طلا معمولا یکی از سرمایه‎گذاری‎های امن و بازده مثبت بوده است. در واقع در زمان وقوع بحران‎ها، سرمایه‎گذاران میل بیشتری به خارج کردن سرمایه از سایر بازارها و وارد کردن آنها در بازارهای کم ریسک تر دارند. مثال واضح این مورد، پاندمی کرونا است. پاندمی کرونا در روز 30 ژانویه 2020 به صورت رسمی اعلام شد و پس از آن با رشد قابل توجهی که داشت، رکورد قبلی خود را شکست و در 7 آگوست، تنها 190 روز بعد، بالاترین قیمت تاریخی اونس طلا به ثبت رسید. شما طلا را می‎توانید به صورت مستقیم مانند سکه و زیورآلات خریداری کنید یا از طریق بورس کالا اقدام به سرمایه‎گذاری در این زمینه کنید.

سایر فلزات گرانبها مانند آلومینیوم و پلاتین، به ویژه در بورس‎های جهانی، معامله می‎شوند که البته گردش مالی آنها نسبت به بازار طلا کمتر است. این موارد معمولا نوسانات بیشتر و به طبع آن ریسک بیشتری نیز دارند.

4. مسکن و مستغلات

سرمایه‎گذاری در مسکن در عین حال که معمولا ریسک پایینی دارد، اما نیاز به نقدینگی بالا و سود کمتر نسبت به سایر بازارها از جمله مشکلات مهم برای سرمایه‎گذاری در این حوزه است. شیوه‎های کسب سود از این نوع سرمایه‎گذاری متنوع است: اجاره بها، نوسانات قیمت زمین و مصالح، تغییر کاربری زمین، نوسازی و بازسازی و روش های مختلف دیگر. اشاره به این نکته هم خالی از لطف نیست که در این سالها یکی از مشکلات سرمایه‎گذاری در مسکن، بویژه در قیاس با سایر بازارها، بحث نقدشوندگی پایین به دلیل رکود بازار مسکن بوده است.

5. صندوق سرمایه‎گذاری

صندوق‎هایی هستند که شما وجوه نقد خود را به آنها می‎سپارید تا آنها با تشکیل یک سبد دارایی مناسب، سرمایه‎گذاری را برای شما انجام دهند.

• برخی از این صندوق‎ها با فعالیت در بورس و داد و ستد سهام به سرمایه‎گذاری می‎پردازند(صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام).
• برخی صندوق‎ها از دارایی‎های مختلفی تشکیل شده‎اند و در زمان معین، یک سود ثابتی را به مشتریان خود پرداخت می‎کند(صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت).
• این نوع صندوق‎ها برای افرادی که ریسک‎پذیری پایینی دارند، مناسب است. صندوق‎های دیگری نیز وجود دارند که درواقع ترکیبی از دو حالت قبل هستند و از دارایی‎های با سود ثابت و سهام تشکیل شده‎اند(صندوق‎های سرمایه‎گذاری مختلط)

6. کارآفرینی

راه اندازی کسب و کار، با تمام سختی‎هایی که دارد، راه شیرین و در عین حال پرریسک برای کسب سود است. از کارآفرین‎های موفق داخلی می‎توان به برادران محمدی بنیانگذاران دیجی‎کالا و به عنوان نمونه خارجی به ایلان ماسک بنیانگذار شرکت تسلا اشاره کرد. لزوما همه کسب و کارها نباید به این بزرگی و گستردگی باشد. شما می‎توانید یک نیاز را، چه در سطح محله،شهر،کشور و حتی دنیا بسنجید، راه‎های برطرف کردن آن را بررسی کنید و کسب و کار خود را شروع کنید. البته در این راه، آن هم با وجود شرایط خاص اقتصادی-سیاسی، متغیرهای مختلفی وجود دارد که باید با آنها دست و پنجه نرم کنید.

7. بانک

این مورد بیش از آن که یک روش سرمایه‎گذاری باشد، نوعی پس‎انداز است. هرچند بسته به نوع حساب بانکی و بانکی که در آن حساب دارید ممکن است سالیانه سودی به حساب شما واریز شود. این روش ریسک بسیار پایینی دارد ولی همانطور که گفته شد، سود آن محدود است.

8. ارز

سرمایه‎گذاری در ارز، راهی است برای به دست آوردن سود از نوسانات قیمت. این روش ریسک بالایی دارد و در کل برای اقتصاد کشور مناسب نیست. گردش مالی غیرشفاف یکی از دیگر مشکلات و مصائب سرمایه‎گذاری در ارز است. ماهیت اقتصاد فعلی ایران به گونه‎ای است که ارزهای مختلف نظیر دلار آمریکا و پوند انگلیس و یا یورو می‎توانند با اعلام یک خبر دچار نوسانات شدیدی شوند و از همین راه سود کسب کرد.

کدام نوع سرمایه‎گذاری بهتر است؟

بستگی دارد که خوب از نظر شما چه باشد! تا چه حد ریسک پذیر هستید؟ چه میزان سرمایه دارید؟ چه میزان زمان و هزینه می‎خواهید صرف آموزش کنید؟

با پاسخ دادن به این سوالات بازار مناسب شرایطتتان را پیدا کنید. اگر فردی پرریسک هستید که کنترل بالایی بر هیجانات خود دارید، به طبع می‎توانید روش‎های پرریسک تری مانند بازارهای بین المللی را انتخاب کنید. اگر نگرانی زیادی از بابت از دست‎دادن سرمایه‎تان دارید و کم ریسک هستید، بهتر است در بازارهایی نظیر صندوق‎های سرمایه‎گذاری و طلا، سرمایه‎گذاری کنید.

در عین حال به یاد داشته باشید که نباید همه تخم‎مرغ هایتان را در یک سبد بچینید! بازارهای مالی، دینامیک و پویا هستند و هر بازار ریسک مخصوص خود را دارد. برای اینکه ریسک خود را کمتر کنید، بهتر است در 2 یا 3 بازار مختلف فعالیت داشته باشید تا اگر در یکی ضرر کردید، با سود در بازار دیگر ضررتان جبران شود.

اما چرا به سرمایه‎گذاری و آموزش آن نیاز داریم؟

سرمایه‎گذاری به شرطی که اصولی و همراه با دانش صورت بگیرد، می‎تواند زندگی شما را دگرگون کند. خیلی از افراد پول مازاد خود را در بانک پس‎انداز می‎کنند که با سرمایه‎گذاری فرق دارد، هرچند حساب‎های بانکی نیز می‎توانند سودده باشند. اما مشکل پس انداز کردن در محدود بودن سود آن است. سرمایه‎گذاری در واقع همان چیزی است که خیلی از افراد به دنبال آن هستند ولی نمی‎دانند چگونه؟ چگونه پول مازاد خود را چند برابر کنند؟

برای روشن علت انجام سرمایه گذاری، سناریو زیر را در نظر بگیرید:

فرض کنید شما 50 میلیون تومان پول پس‎انداز کرده‎اید. اگر این مبلغ را در همان بانک برای ده سال نگه‎دارید(با

فرض نرخ سود سالیانه 22درصد) با توجه به فرمول سود مرکب[1]، این مبلغ پس از 10 سال، 3/7 برابر خواهد شد،

یعنی: 365 میلیون تومان.

فرض کنید شما می‎خواهید 50 میلیون تومان از پول مازاد خودتان را صرف سرمایه‎گذاری کنید. اگر سالیانه بتوانید

40 درصد سود کنید، این مبلغ بعد از 10 سال، 9/28 برابر می‎شود، یعنی: 1 میلیارد و 446 میلیون تومان.

این همان معجزه سرمایه‎گذاری است.

حال این سوال پیش می‎آید که: سرمایه‎گذار موفق چه کسی است؟

سرمایه‎گذار موفق کسی است که بازار مناسب شرایط خود را پیدا کرده و بر اساس دانش و نه هیجانات، اقدام به سرمایه‎گذاری در آن می‎کند. به طور کلی 3 مولفه در موفقیت شما به عنوان یک سرمایه‎گذار نقش دارد:

1. تحلیل: یا خودتان دانش تحلیل کردن دارید یا از تحلیل شخص مورد اعتمادی استفاده می‎کنید. نوع تحلیل شما، فاندامنتال و یا تکنیکال به سلیقه شما بستگی دارد و با هر دو می‎توانید به فعالیت در بازارهای مالی بپردازید.
2. مدیریت احساسات: افراد بسیاری بودند که با شنیدن خبرهای سودهای 1000درصدی در بورس اقدام به سرمایه‎گذاری در این بازار کردند و آنچه که در تابستان و پاییز امسال در بورس ایران رخ داد، درس بزرگی بود که نباید بر اساس هیجانات، عواطف و تبلیغات اقدام به سرمایه‎گذاری کرد.
3. مدیریت سرمایه: اگر تمام پول مازاد شما 100 میلیون تومان است، بر اساس شناختی که از شرایط زندگیتان و شخصیتتان دارید، باید تعیین کنید که چه میزان از این مبلغ را صرف سرمایه‎گذاری کنید. بدیهی است که نباید مقدار بسیار زیادی از این مبلغ را صرف سرمایه‎گذاری کنید. همانطور که یک روی سرمایه‎گذاری سود کردن است، روی دیگر آن ضرر کردن است. از دست دادن پولی که شاید 20 سال برای آن زحمت کشیده‎اید، قطعا فشار سنگینی را به انسان وارد می‎کند که این خود باعث بروز خشم و ناراحتی شده و در نهایت منجر به تصمیم غلط دیگری شده و یک چرخه ضرر و زیان ایجاد می‎کند.

در این مقاله به بررسی مفاهیم سرمایه‎گذاری و انواع آن پرداختیم. در نهایت، به دست آوردن دانش برای موفقیت در هر زمینه‎ای ضروری است و اهمیت آن را وارن بافت به خوبی بیان کرده است:

” بزرگترین مانع ثروتمند شدن مردم عادی، کمبود اطلاعات مالی و سرمایه گذاری است.”

موفق و پیروز باشید.

[1]  سود مرکب یعنی گرفتن سود از اصل پول و سود حاصل قبلی. در این مثال شما در پایان سال اول، 61 میلیون، در پایان سال دوم 4/74 میلیون، در پایان سال سوم 8/90 میلیون و … در حسابتان خواهید داشت. فرمول سود مرکب از این قرار است:

P= مبلغ اولیه، r درصد سود، n تعداد دوره سود